Πέστα Θέκλα!

Πώς λέμε, πες τα  Χρυσόστομη;
Χρειάστηκε να συνομιλήσω με την ξαδέλφη μου την φιλόλογο, το τηλέφωνο της μάνας μου ήταν κατειλημμένο, για να σιγουρευτώ για την ορθογραφία της λέξης. Κανονικά γράφεται πες τα, αλλά ως τίτλος εκπομπής, δικαιούμαστε την αλά αργκό γραφή, πέστα.
Λοιπόν....
Είμαι πολύ χαρούμενη, ενθουσιασμένη και ανυπόμονη.
Πριν 3 εβδομάδες περίπου, όταν επαναστατούσα μέσα μου και έξω μου και έφυγα τελικά από την εκπομπή που δεν με εξέφραζε πλέον, δεν είχα καμιά ιδέα για το τι θα προέκυπτε μετά, τηλεοπτικά εννοώ.
Ήμουν σίγουρη ότι με περίμενε το γραφείο μου, και οι διαδικτυακοί μου φίλοι. Επέστρεφα στην ησυχία του χώρου μου, με τους ανθρώπους μου, τους πελάτες μου και τους δεκάδες φίλους που επικοινωνούν μαζί μου ηλεκτρονικά καθημερινώς. Στέλνοντας μου email στην ηλεκτρονική μου διεύθυνση theklapetridou@yahoo.gr. Δεν προλαβαίνω να απαντώ την ίδια μέρα σε όλα τα email, αλλά το πολύ τρεις μέρες μπορεί να περιμένει κάποιος  για απάντηση.
Μέσα από ένα email δεν βρίσκεις λύσεις στα θέματα που απασχολούν τον αποστολέα, ούτε κάνεις διάγνωση, ούτε θεραπεία φυσικά. Μπορείς όμως να διαβάσεις και να αφουγκραστείς τι έχει να πει ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από μια οθόνη, να πεις την γνώμη σου σε ερωτήματα σε θέματα σχέσεων και να δώσεις πληροφορίες απαραίτητες για την επίλυση θεμάτων που απαιτούν επαγγελματική βοήθεια.
Την προηγούμενη Κυριακή συνάντησα σε μια προβολή ταινίας μια συνάδελφο ψυχολόγο διορισμένη στο δημόσιο. Άδραξα την ευκαιρία και την ρώτησα και πήρα περισσότερες πληροφορίες για το πώς μπορεί κάποιος να αποταθεί σε ψυχολόγο του δημοσίου. Μοιράζομαι και εδώ τις πληροφορίες μαζί σας για όσους ενδιαφέρονται:
Για να κλείσεις ραντεβού με κρατικό ψυχολόγο, τηλεφωνάς στο νοσοκομείο ή κέντρο υγείας της περιοχής σου. Λες πως θέλεις να κλείσεις ραντεβού με ψυχολόγο και θα πάρεις καθοδήγηση για το πώς να το πράξεις. Πού να τηλεφωνήσεις δηλαδή, εάν χρειάζεται να πάρεις σε άλλη γραμμή για τους ψυχολόγους. Σε κάθε περίπτωση θα σας εξυπηρετήσει ο υπεύθυνος στο τηλεφωνικό κέντρο. 
 Εάν κάποιος έχει κάρτα νοσηλείας πληρώνει μόνο 3 ευρώ για ένα ραντεβού με τον ψυχολόγο. Τα ραντεβού διαρκούν 40 λεπτά και μπορεί κάποιος να πάει όσες φορές χρειάζεται. Μια φορά την εβδομάδα μπαίνουν τα ραντεβού. Και εάν χρειάζεται για κάποιο θέμα παραπομπή σε ψυχίατρο, θα γίνει αυτό με την ίδια διαδικασία. Εάν κάποιος δεν κατέχει κάρτα νοσηλείας, θα πληρώσει 30 ευρώ το ραντεβού στο κρατικό νοσοκομείο ή κέντρο υγείας. Τα 30 ευρώ είναι σαφώς λιγότερα από τα 50 ευρώ που είναι συνήθως το πιο φθηνό ραντεβού που μπορείς να βρεις σε ιδιώτη ψυχολόγο. Και πάλι 20 ευρώ διαφορά είναι σημαντικά. 
Φυσικά, όποιος έχει ουσιαστική οικονομική δυσπραγία, εννοείται πως θα μπορεί να προμηθευτεί κάρτα υγείας από τα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη που βρίσκονται σε κάθε πόλη. Όταν είσαι άνεργος, άπορος κλπ, δικαιούσαι κάρτα νοσηλείας. Στο Κέντρο Εξυπηρέτησης του Πολίτη που βρίσκεται στην δική μου περιοχή, στους Αγίους Ομολογητές στη Λευκωσία, οι εργαζόμενοι εκεί είναι ιδιαίτερα εξυπηρετικοί. Μπορεί να χρειαστεί να περιμένεις περισσότερη ώρα τώρα με την κρίση και τους πολλούς ανέργους, αλλά άμα είσαι άνεργος έχεις τον χρόνο για να το κάνεις :-)

Λοιπόν, όταν αποφάσισα να ακολουθήσω το gut instict μου, το ένστικτο του εαυτού μου, και έφυγα από την εκπομπή όπου για δύο μήνες επικοινωνούσα κάθε Σαββατοκύριακο με τον κόσμο, δεν περίμενα να είμαι σύντομα σε άλλη εκπομπή.
Είναι εποχές δύσκολες οικονομικά και το αγαπημένο μου πρωινό δίδυμο Κατερίνα Αγαπητού και Δημήτρης Σούγλης δεν έχουν πια εκπομπή, και πραγματικά μόνο σε αυτούς θα πήγαινα εάν είχαν ακόμη τη Νέα Μέρα.
Έτσι επέλεξα να συνεχίσω μόνο διαδικτυακά και μαζί με τον Εύρο Glijin Δημητρίου τον δημοφιλή νεαρό κωμικό, ο οποίος έχει χιλιάδες followers  στο κανάλι του  στο Youtube, εγκαινιάσαμε την συνεργασία μας στο Λύσε το πρόβλημά μου.

Το πρώτο  video μέσα σε δυο εβδομάδες έφτασε στις 20500 προβολές!
Το δεύτερο, το οποίο γυρίσαμε την Τετάρτη θα βγει σε καμιά δεκαριά μέρες. Η εμπειρία μου με τον Εύρο και τα νέα παιδιά με χαροποίησε πολύ. Όταν είσαι με νέους ανθρώπους "νεώνεις" κι εσύ, παίρνεις χαρά από την χαρά τους, ζωντάνια από την ζωντάνια τους.
Ο Εύρος αποφάσισε αυτές τις μέρες να ασχοληθεί περισσότερο με το αγγλικό του κανάλι στο Youtube, αλλά το Λύσε το Πρόβλημά μου θα το συνεχίσουμε και μόνος του και μαζί, μια με μια εβδομάδα, όπου και αν είναι ο καθένας.

Την Τετάρτη το μεσημέρι, (20/11) και ενώ ψώνιζα στα γρήγορα από την υπεραγορά απέναντι από το χώρο μου, χτυπάει το τηλέφωνο ενώ μιλούσα σε άλλη κλήση. Στην οθόνη είδα το όνομα του Ανδρέα Αζά, που με κάλεσε στην εκπομπή του στο Capital πριν λίγες μέρες

Τον πήρα πίσω και τον ακούω εμβρόντητη να μου λέει: έχω μαζί μου τον διευθυντή του Capital, τον Αχιλλέα Δημητρίου, ο οποίος θέλει να σου μιλήσει. Πρώτη φορά μίλησα με τον άνθρωπο, δεν τον γνώριζα προηγουμένως, είχα φιλοξενηθεί παλιά στην εκπομπή της Στέφανης Φλωρίδου στο Capital και στον Ανδρέα Αζά στις 9 του Νιόβρη, αλλά με την διεύθυνση του καναλιού δεν έτυχε ποτέ να επικοινωνήσω.
"Σκέφτεσαι αυτό που σκέφτομαι;" τον ρώτησα απευθείας. Μου λέει ναι. Κλείσαμε ραντεβού για τις λεπτομέρειες για χθες, την Παρασκευή, για την νέα εκπομπή, που ξεκινάει την Κυριακή 1η του Δεκέμβρη, στις 7μμ, και που θα έχει τίτλο "Πέστα Θέκλα". 
Μια δική μου εκπομπή, μια δική σας εκπομπή. 
Δεν είχα σκεφτεί ποτέ να έχω δική μου εκπομπή και ούτε το επιδίωξα. Μπορούσα και μπορώ κάλλιστα να παραμείνω μακριά από τις κάμερες, η δουλειά μου είναι στο γραφείο και στον υπολογιστή.
Μου άρεσε όμως η ιδέα, με ενθουσίασε.
Πρώτον, επειδή υπάρχει τόσος κόσμος που θέλει να τα λέω και να τα ακούει και δεν έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο. Από τις αρχές Νοεμβρίου που αποχώρησα οριστικά από την εκπομπή με την οποία συνεργαζόμουν έλαβα δεκάδες μηνύματα και τηλεφωνήματα, από κόσμο που με ρωτούσε: "πού θα σε βλέπουμε τώρα; Θέλουμε να σε ακούμε, μας δίνεις αισιοδοξία και δύναμη.
Τα λες διαφορετικά. Τα λες με το όνομα τους τα πράγματα. Μπουχτίσαμε τα ψεύτικα, τα στημένα και τα δήθεν. Θέλουμε να ακούμε την άποψη σου και το γέλιο σου."
Φυσικά δεν είμαι αναντικατάστατη, ο κάθε άνθρωπος όμως είναι μοναδικός.
Αγαπώ αυτό που κάνω στην τηλεόραση. Μου αρέσει να βρίσκομαι σε ένα στούντιο, να συγκεντρώνομαι και να μιλώ τόσο από τις γνώσεις μου και την πείρα μου, αλλά και από τις σκέψεις που κάνω όταν ακούω ένα θέμα. Το να μιλάω σε κόσμο, ήταν από τις αρχές της καριέρας μου η καλύτερή μου. Από το 1997 μέχρι σήμερα έχω δώσει δεκάδες αν όχι εκατοντάδες διαλέξεις σε σχολεία, συνδέσμους γονέων, επαγγελματικούς συνδέσμους, φιλανθρωπικούς και εθελοντικούς συνδέσμους, επιχειρήσεις, οργανισμούς. Λατρεύω να μιλώ σε κοινό. Με ενθουσιάζει η επαφή με τον κόσμο και η ανατροφοδότηση από ένα συντονισμένο κοινό. Αν με ρωτούσε κάποιος, ποια είναι η τέχνη σου; Θα απαντούσα στο δημόσιο λόγο για την κοινωνία και την  ψυχολογία. Μετά θα έβαζα το γράψιμο και την δουλειά με τους πελάτες μου στο γραφείο. Πρώτα τον δημόσιο λόγο. Επειδή μου αρέσει κι εμένα, με ευχαριστεί, με βοηθά να συγκεντρώνομαι, με εξελίσσει. Όταν μιλώ σε κοινό, σε αίθουσα διαλέξεων ή σε κάμερα, νιώθω μια πολύ όμορφη ενέργεια να βγαίνει από μέσα μου και να με συνδέει με τον κόσμο. Είναι μια "ενωτική" εμπειρία όπως θα την περιέγραφαν οι ψυχολόγοι που ακολουθούν την μέθοδο Gestalt. Είναι φορές που βλέπω ένα video από προηγούμενες δουλειές μου και πιάνω τον εαυτό μου να το παρακολουθώ με ενδιαφέρον, να δω τι θα πει αυτή παρακάτω :-)
Και όχι, δεν είμαι σχιζοφρενής ούτε ψυχωτική. Προσπαθήστε να μαγνητοσκοπήσετε τον εαυτό σας να μιλάει για κάτι και να τον δείτε μετά. Είναι σαν να παρακολουθείς έναν άλλον.
Μετά την αποχώρηση μου από την εκπομπή με την οποία συνεργαζόμουν πρόσφατα, έκατσα και έκανα ενδελεχή αυτοκριτική. Κάποια videos από εκείνη την εκπομπή δεν μου άρεσαν ιδιαίτερα, ειδικά προς το τέλος. Δεν ήμουν εγώ. Δεν ήμουν ο εαυτός μου.
Όταν βρίσκεσαι σε ένα πλατό τηλεοπτικής εκπομπής δεν βλέπεις μόνο όσα βλέπει ο τηλεθεατής στην οθόνη του, Την ώρα του γυρίσματος και ειδικά στο ζωντανό γύρισμα συμβαίνουν διάφορα που δεν τα δείχνουν οι κάμερες. Νοήματα, χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου, αθόρυβη ομιλία με τα χείλη. Η κάμερα δείχνει μόνο αυτό που επιλέγει ο σκηνοθέτης από το control room. Και κατά την διάρκεια του γυρίσματος έχεις οθόνες απέναντί σου που βλέπεις ποια κάμερα δείχνει, αν σε δείχνει εκείνη την στιγμή ή όχι.
Μια από τις διαπιστώσεις που έκανα αναλύοντας τον εαυτό μου, ήταν ότι δεν μπορώ και δεν προτίθεμαι πλέον να βρίσκομαι σε μη φιλικό τηλεοπτικό πλατό. Σε καμία περίπτωση.
Δεν πληρώθηκα ποτέ από την τηλεόραση και ούτε σκοπεύω να πληρωθώ. Στη νέα εκπομπή, το έθεσα ως όρο από το πρώτο τηλεφώνημα με τον Αχιλλέα, πως δεν θέλω να πληρώνομαι. Μόνο ο δημοσιογράφος που θα αναλάβει την παραγωγή, ο παρτενέρ μου. Εγώ θα εμφανίζομαι αμισθί. Η δουλειά μου είναι στο γραφείο και πληρώνομαι από τους πελάτες μου. Η τηλεόραση είναι η αγάπη μου, η τρέλα μου, η ευχαρίστηση και ίσως και μια ελάχιστη προσφορά προς την κυπριακή κοινωνία.
Εφόσον δεν είναι βιοπορισμός μου η τηλεόραση, δικαιούμαι να έχω την πολυτέλεια να εμφανίζομαι μόνο όπου νιώθω ευπρόσδεκτη και επιθυμητή.
Σε μια δική σου εκπομπή, σίγουρα θα τα έχεις αυτά. Εκτός κι αν είσαι τόσο αυτοκαταστροφικό άτομο που να θεωρείς τον εαυτό σου ανεπιθύμητο! Α χα χα χα χα
Στα 38 μου έχω περάσει κι έχω κάνει αρκετά ώστε να γνωρίζω την αξία μου, τις δυνάμεις και τις αδυναμίες μου, τις δυνατότητες και τους περιορισμούς μου.
Ξέρω τι θέλω.
Κι αυτό που θέλω μου το προσφέρει ο Αχιλλέας και το Capital. Το Λεμεσιανό κανάλι που εκπέμπει παγκύπρια σε ψηφιακή συχνότητα.
Η Λεμεσός είναι η πόλη στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε ο πατέρας μου. Είμαι γέννημα θρέμμα Πάφου, μισή Λεμεσιανή στην καταγωγή και ζω και εργάζομαι στην Λευκωσία. Ξεκίνησα από το τοπικό κανάλι Ωμέγα στην Πάφο το 1997, συνέχισα σε παγκύπρια κανάλια στη Λευκωσία και τώρα πάω στη Λεμεσό. Καιρός ήταν :-)
Η εκπομπή θα προβάλλεται κάθε Κυριακή στις 7μμ. Οπότε,  θα μπορώ το Σαββατοκύριακο να πηγαίνω στην αγαπημένη μου Πάφο και επιστρέφοντας να κάνουμε και την εκπομπή στην Λεμεσό. Όμορφα, πολύ όμορφα :-)
Η εκπομπή θα έχει την εξής δομή:
Θα ξεκινούμε με μια σύντομη ανασκόπηση σημαντικών γεγονότων της επικαιρότητας μέσα από την ματιά ενός ψυχολόγου, θα συνεχίζουμε με τα email των τηλεθεατών, όσοι γράφετε στο theklapetridou@yahoo.gr, διευκρινίζετε εάν θέλετε να διαβαστεί το γράμμα σας στην εκπομπή ή όχι. Κατά την διάρκεια της εκπομπής θα υπάρχει συνεχής επικοινωνία και διάδραση με το κοινό μέσω sms και διαδικτύου. Θα στέλλετε δηλαδή τις ερωτήσεις σας, τις απόψεις σας, τις αντιθέσεις σας μέσω  τηλεφωνικών μηνυμάτων ή του Facebook, θα ανοίξω σελίδα για την εκπομπή στην οποία θα είμαι διαχειρίστρια και υπόσχομαι να απαντώ όλα τα μηνύματα και τα σχόλια, όπως άλλωστε κάνω εδώ και 6 χρόνια με το προσωπικό μου προφίλ και την σελίδα μου.

Κάποιες φορές θα φιλοξενούμε γιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, εκπαιδευτικούς, καλλιτέχνες για να συζητήσουμε και μαζί τους το θέμα της εκπομπής. Η κάθε εκπομπή θα έχει ένα κύριο θέμα, το οποίο θα βασίζεται στο γράμμα που θα συζητούμε και θα προσπαθούμε να έχουμε και ανάλογο γκάλοπ από τον κόσμο στον δρόμο.
Η εκπομπή μου θα είναι εκπομπή σας. Είμαι πρόθυμη από τώρα να ακούσω απόψεις, εισηγήσεις, ιδέες. Ξέρετε πως θα με βρείτε.
Στην ιστοσελίδα μου; theklapetridou.com
Στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο: theklapetridou@yahoo.gr
Στο προφίλ μου στο Facebook
Στη σελίδα μου στο Facebook
Ο βασικός λόγος που με ώθησε στο να φύγω από εκεί που ήμουν και να πω αμέσως ναι στο "Πέστα Θέκλα" είστε εσείς. Οι τηλεθεατές που επικοινωνείτε μαζί μου, οι φίλοι στο διαδίκτυο και όσοι θέλετε να τα ακούσετε αληθινά, αφτιασίδωτα, ειλικρινά και θαρραλέα.
Θα τα λέω για εσάς κάθε Κυριακή στις 7μμ από την πρώτη του Δεκέμβρη.
Λέω και θα λέω τα πράγματα με το όνομα τους.
Μου αρέσει η τηλεόραση. Μπορώ να ζήσω και χωρίς αυτήν.
Είμαι κατενθουσιασμένη που απέκτησα δική μου εκπομπή.
Η δική μου εκπομπή είναι και δική σας.
Φιλιά
xxxxxxxxxxxxxxxxx

Αυτοκτονία: Αυτοί που μένουν πίσω....

Πώς αντιμετωπίζουμε την αυτοκτονία ενός αγαπημένου μας προσώπου;

Είμαστε συγκλονισμένοι από την πρόσφατη αυτοκτονία του νεαρού εθνοφρουρού. Οι συζητήσεις δίνουν και παίρνουν με επίκεντρο κυρίως τις ευθύνες της Εθνικής Φρουράς.

Σε αυτό το άρθρο προτιμώ να εστιασθώ σε μια συγκεκριμένη πτυχή του θέματος, αυτήν της αντιμετώπισης της αυτοκτονίας από αυτούς που μένουν πίσω.... Τους γονείς, τους συγγενείς, τους φίλους, τους συμμαθητές, τους συστρατιώτες, τους συνομήλικους.

Καταρχάς, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως οι 9 στους 10 ανθρώπους που αυτοκτονούν (παγκόσμια στατιστικά) πάσχουν από μια σοβαρή  ψυχιατρική διαταραχή κατά την περίοδο του θανάτου τους. Οι πιο συνηθισμένες διαταραχές που μπορεί να οδηγήσουν σε αυτοκτονία είναι η σοβαρή κατάθλιψη και η διπολική διαταραχή ή αλλιώς μανιοκατάθλιψη. Αυτές οι διαταραχές εάν διαγνωστούν με ακρίβεια και επαγγελματισμό εγκαίρως, και δοθεί κατάλληλη ψυχοθεραπεία και φαρμακοθεραπεία στους ανθρώπους που υποφέρουν, ο θάνατός τους  τους μπορεί να προληφθεί.

Άρα, στην συντριπτική πλειοψηφία των αυτοκτονιών, οι άνθρωποι πεθαίνουν λόγω της διαταραχής τους. Όπως κάποιος που έχει καρκίνο πεθαίνει από τον καρκίνο, ένας καρδιακός από καρδιακό επεισόδιο, το ίδιο και ένας άνθρωπος που έχει σοβαρό ψυχολογικό και ψυχιατρικό πρόβλημα όπως η σοβαρή κατάθλιψη και η μανιοκατάθλιψη, στην ουσία πεθαίνει ως αποτέλεσμα της «αρρώστιας» του. Παρόλο που δεν μου αρέσει να χρησιμοποιώ την λέξη ψυχική ασθένεια, επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω μας έχουν ελαφριά ψυχολογικά συμπτώματα και όποιος επισκέπτεται έναν ψυχολόγο δεν είναι άρρωστος, στην περίπτωση της διπολικής διαταραχής ή της σοβαρής κατάθλιψης, μιλούμε για αρρώστια επικίνδυνη και δυνητικά θανατηφόρα.

 Η πρόληψη των αυτοκτονιών λοιπόν, και ειδικά στο στράτευμα, κατά την γνώμη μου, πρέπει να εστιασθεί στην ενδελεχή και επαγγελματική αξιολόγηση/διάγνωση και θεραπεία από τους ψυχολόγους και ψυχιάτρους του κράτους. Και καμιά απειλή για αυτοκτονία να μην λαμβάνεται χωρίς διερεύνηση, ως χειριστική συμπεριφορά. Μπορεί να είναι χειριστικότητα το να απειλεί κάποιος πως θα αυτοκτονήσει αν δεν πάει για άδεια πχ, αλλά πάντοτε υπάρχει ο σοβαρός κίνδυνος να το εννοεί. Καλύτερα να φυλάμε τα ρούχα μας λοιπόν, για να έχουμε τα μισά. Και αν είναι να σωθεί και έστω και ένα παιδί που κινδυνεύει, δεν πειράζει αν 100 άλλοι προσποιούνται ψυχολογικά προβλήματα για να έχουν προνομιακή συμπεριφορά. Η γνώμη μου. Η ανθρώπινη ζωή είναι πολύτιμη.

 Και όσον αφορά στους γονείς των εθνοφρουρών, οφείλουν να  λαμβάνουν σοβαρά υπόψην τα παράπονα των παιδιών τους και τυχόν απειλές για αυτοκτονία και εάν δεν είναι ευχαριστημένοι από την αντιμετώπιση των κρατικών ειδικών, τότε να παραπέμπουν τα παιδιά τους σε ιδιώτες ψυχολόγους και ψυχιάτρους, τους οποίους θα επιλέξουν με βάση τις ικανότητες και την εντιμότητά τους και όχι με οποιοδήποτε άλλο κριτήριο.

Πίσω λοιπόν στο πώς αντιμετωπίζουν αυτοί που μένουν πίσω μια αυτοκτονία.

·        Το πρώτο και πιο συνηθισμένο συναίσθημα είναι η ενοχή. Ρωτούμε και ξαναρωτούμε τον εαυτό μας: υπήρχε κάτι που μπορούσα να κάνω για να προλάβω το κακό; Η ενοχή του επιζήσαντα, όπως ονομάζεται στην ψυχολογία είναι συνηθισμένη αντίδραση και φυσιολογικό να την έχουμε. Ο κάθε ένας από εμάς χρειάζεται τον χρόνο του και ίσως βοήθεια από ψυχολόγο για να μπορέσει να φτάσει στο συμπέρασμα πως κανένας δεν μπορεί να έχει απόλυτο έλεγχο πάνω στις πράξεις οποιουδήποτε άλλου ανθρώπου...Αν δεν φτάσουμε σε αυτό το συμπέρασμα, δεν θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε την ενοχή.

·        Ντροπή. Είναι φυσιολογικό να νιώθουμε πως αυτό που έκανε το αγαπημένο μας πρόσωπο, να θέσει τέρμα στην ζωή του, είναι μια πράξη που το ντροπιάζει στην κοινωνία και ντροπιάζει κι εμάς τους ίδιους. Αυτό φυσικά έχει σχέση και με το ισχυρό κοινωνικό και θρησκευτικό ταμπού κατά της αυτοκτονίας, το οποίο ως κοινωνικός κανόνας έχει σκοπό να προστατεύσει τα μέλη της κοινωνίας από του να βλάψουν τον εαυτό τους. Όταν φτάσει όμως και γίνει το κακό, όταν ήδη έχει αυτοκτονήσει το άτομο που αγαπούμε, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να τον φέρουμε πίσω. Οπόταν οι κοινωνικοί κανόνες που καταδικάζουν την πράξη της αυτοκτονίας μας είναι άχρηστοι σε αυτό το στάδιο. Και χρειάζεται να καταβάλουμε προσπάθεια για να διώξουμε την αίσθηση της ντροπής από πάνω μας και από τον αγαπημένο μας που πέθανε. Θα ντρεπόμασταν εάν πέθαινε από καρκίνο; Τότε γιατί να ντραπούμε εφόσον πέθανε ως αποτέλεσμα μιας ψυχικής αρρώστιας; Είτε ψυχική είτε σωματική, πάλι αρρώστια είναι... Με την διαφορά πως η ψυχική είναι πιο δύσκολο να διαγνωστεί και να θεραπευτεί από την σωματική. Δεν είναι ντροπή κάποιος να είναι άρρωστος.....

·        Θυμός. Όταν κάποιος δικός μας πεθαίνει, είναι σαν να μας εγκαταλείπει. Είναι απόλυτα φυσιολογικό το συναίσθημα του θυμού για κάποιον αγαπημένο που έφυγε και μας άφησε. Όσο παράλογο κι αν ακούγεται αυτό. Είναι πιο εύκολο να ξεπεράσει κάποιος τον θυμό του για ένα αγαπημένο πρόσωπο που πέθανε από καρκίνο για παράδειγμα, παρά για ένα άτομο που αυτοκτόνησε. Μας βοηθάει στο να διαχειριστούμε αυτόν τον θυμό η βαθιά κατανόηση πως το άτομο που αυτοκτονεί, πεθαίνει λόγω της αρρώστιας του. Ακόμα και αν ο θυμός απευθύνεται δικαιολογημένα προς τα άτομα που τον στενοχώρησαν λίγο πριν πεθάνει, αν δεν ήταν άρρωστο αυτό το πρόσωπο, δεν θα πέθαινε. Αν του γινόταν έγκαιρη διάγνωση , ψυχοθεραπευτική  και ψυχοφαρμακοθεραπευτική παρέμβαση μπορεί να γλίτωνε. Επειδή ήταν άρρωστος πέθανε, από την αρρώστια του. Εάν αυτοί που τον πλήγωσαν έκαναν το ίδιο σε κάποιον που είναι ψυχικά υγιής, σίγουρα δεν θα είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατό του. Άρα η αρρώστια είναι η βασική αιτία του θανάτου του αγαπημένου μας, οι αδικίες που του έγιναν η αφορμή για να δράσει ανεξέλεγκτα η αρρώστια.

·        Ανακούφιση. Αυτό το τελευταίο συναίσθημα σίγουρα δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση του νεαρού εθνοφρουρού, ο οποίος δεν είχε αξιολογηθεί ψυχολογικά και εξόσον γνωρίζουμε δεν είχε παρελθόν ψυχικής ασθένειας. Στις  περιπτώσεις όμως που ένα άτομο πεθαίνει μετά από μακροχρόνιο αγώνα με την ψυχική αρρώστια, τις απόπειρες αυτοκτονίας, της εισαγωγής σε ψυχιατρικές κλινικές ή στο ψυχιατρείο, την μακροχρόνια ταλαιπωρία και του ιδίου και των γύρω του, ο θάνατος του μπορεί να φέρει και κάποια αισθήματα ανακούφισης. Τα οποία είναι απολύτως φυσιολογικά να τα έχουμε εάν έχουμε περάσει τόσα χρόνια αγωνίας, ταλαιπωρίας, φόβου και αναποτελεσματικών προσπαθειών. Το κακό είναι πως αυτά τα συναισθήματα της ανακούφισης συχνά γυρίζουν σε ενοχή ή ντροπή. Θεωρούμε πως είναι λάθος να νιώθουμε ανακούφιση, παρόλον που είναι απόλυτα φυσιολογικό, δεδομένων των συνθηκών που περιέγραψα πιο πάνω.

·        Λύπη. Ο θάνατος αντιμετωπίζεται μέσω της διαδικασίας του πένθους. Το κύριο χαρακτηριστικό του πένθους είναι το έντονο αίσθημα λύπης. Στην περίπτωση της αυτοκτονίας ενός νεαρού ανθρώπου, η θλίψη γίνεται πιο έντονη επειδή σκεφτόμαστε πόσα έχασε από την ζωή του, πόσα όνειρα και ελπίδες χάθηκαν και όλα όσα θα μπορούσε να ζήσει και δεν πρόλαβε.

Η ενοχή, η ντροπή, ο θυμός, η ανακούφιση και η λύπη είναι φυσιολογικά στάδια που περνούν οι άνθρωποι που μένουν πίσω από μια αυτοκτονία. Ίσως ένα άλλο συναίσθημα που μπορεί να προκύψει είναι και αυτό του φόβου μην τυχόν και το ίδιο συμβεί σε εμάς ή άλλα αγαπημένα μας πρόσωπα. Η γνώση του ότι η ψυχική ασθένεια ευθύνεται για την αυτοκτονία μπορεί να μας καθησυχάσει, με την έννοια ότι εάν τυχόν νιώσουμε οι ίδιοι αυτοκτονικοί ή παρατηρήσουμε άλλα άτομα γύρω μας να μιλούν για αυτοκτονία, υπάρχουν ψυχολόγοι και ψυχίατροι στους οποίους μπορούμε να απευθυνθούμε για να πάρουμε επαγγελματική βοήθεια. Και δεν φτάνει ένα άτομο στην αυτοκτονία από την μια μέρα στην άλλη. Άμα έχουμε τα μάτια μας και τα αυτιά μας ανοικτά, είναι πολύ πιθανόν να προλάβουμε να αντιμετωπίσουμε την ψυχική αρρώστια με την κατάλληλη θεραπεία.

Πολύ δύσκολο θέμα η αντιμετώπιση μιας αυτοκτονίας. Είναι από τις πιο δύσκολες διαδικασίες πένθους. Ας συμπαρασταθούμε ο ένας στον άλλο όσοι μείναμε πίσω, ας υπενθυμίζουμε συνεχώς στον εαυτό μας και στους γύρω μας ότι δεν  μπορούμε ποτέ να έχουμε απόλυτο έλεγχο πάνω στις πράξεις ενός άλλο ανθρώπου, όσο κι αν τον αγαπούμε, κι ας θυμόμαστε με αγάπη τις καλές στιγμές που έζησε αυτός ο άνθρωπος και που ζήσαμε μαζί του.

Όλοι θα πεθάνουμε μια μέρα. Ο θάνατος είναι αναπόφευκτος. Η ζωή τόσο σύντομη έστω κι αν πεθάνεις γέρος. Ας την ζήσουμε κάθε μέρα σαν να είναι η τελευταία για να τιμήσουμε την μνήμη του αγαπημένου μας που έφυγε. Ας διατηρούμε την μνήμη του ζωντανή με το να αναπαράγουμε όλα τα καλά του.

Θέκλα Πετρίδου

Ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια, συγγραφέας

Μέλος του Συνδέσμου Ψυχολόγων Κύπρου και της Βρετανικής Ψυχολογικής Εταιρείας

Αρ. Επαγγελματικής άδειας: 24/677 (Ελληνική Δημοκρατία, Ε. Ε.)

Δημοσθένη Σεβέρη 15^Α, διαμ.26, Λευκωσία 1080

Email: theklapetridou@yahoo.gr

Ιστοσελίδα:  http://www.theklapetridou.com

Τηλ: 99603422 . Φαξ: 22254606

Αγαπώ με για να μπορώ να πω αγαπώ σε....

Καλημέρα, καλημέρα!
Σαββατιάτικο πρωινό με καφέ, συνειδητά επιλεγμένη μοναχικότητα, και το πληκτρολόγιο εύκαιρο.
Τι καλύτερη ευκαιρία να γράψω στο ιστολόγιό μου, που το έχω παραμελήσει με τα πρόσφατα τρεχάματα που έχω με την εκπομπή.
Ναι, είμαι πολύ χαρούμενη αυτές τις μέρες, γιατί μου δίνεται η ευκαιρία να συνεργάζομαι με την εκπομπή "Έχουμε και Λέμε" στο Mega, με τον Τάσο Θεοδώρου και την Έλενα Ευσταθίου.
Έχει από το 1998 που εμφανίζομαι στην τηλεόραση ως ψυχολόγος, που πρώτη φορά είμαι μόνιμη συνεργάτης σε εκπομπή που μεταδίδεται σε ώρα που μπορεί να την δει τόσος  πολύς κόσμος.
Σάββατο και Κυριακή απόγευμα, 4-6 μμ η εκπομπή.
Ήμουν για χρόνια τακτική συνεργάτης σε πρωινές εκπομπές ή απογευματινές που παρουσιάζονταν σε καθημερινές μέρες της εβδομάδας. Τώρα με την εκπομπή αυτή, έχω πρόσβαση να επικοινωνήσω με πολύ περισσότερο κόσμο. Και το χαίρομαι πολύ, το χαίρομαι αφάνταστα και ευχαριστώ όλους τους φίλους και τηλεθεατές για τα τόσο όμορφα, συγκινητικά μηνύματα που λαμβάνω, καθώς και τα email τους με τα θέματά τους.
Κατά την διάρκεια της εκπομπής, συνήθως απαντούμε σε ένα επιλεγμένο γράμμα από τηλεθεατή, (δεν επιθυμούν όλοι όσοι μου γράφουν να δημοσιοποιηθεί η επιστολή τους) και κάνουμε συζήτηση με αφορμή το περιεχόμενο του γράμματος και απαντούμε και σε τηλεφωνικές γραμμές.
Μια γεύση από την εκπομπή:

Όλα τα videos της εκπομπής, τα ανεβάζω κάθε εβδομάδα,  στο κανάλι μου στο Youtube
Όσοι θέλετε να μου γράψετε για το θέμα που σας απασχολεί, στην ηλεκτρονική μου διεύθυνση (email) theklapetridou@yahoo.gr και σας παρακαλώ, να μου διευκρινίσετε εάν θέλετε το γράμμα να προβληθεί στην εκπομπή ή να απαντηθεί ιδιωτικά.

Ίσως ζούμε στην πιο δύσκολη φάση της Κύπρου μας από το 1974 και μετά. Πολλά θέματα μας απασχολούν. Η οικονομική κρίση, η ανεργία, η μείωση ή και παντελής έλλειψη οικονομικών πόρων πυροδοτούν και μια σειρά άλλων συναισθηματικών, πρακτικών, ψυχολογικών αδιεξόδων. Οι απαντήσεις που δίνω στα γράμματα σας φυσικά δεν αποκαθιστούν ούτε την επίσημη διάγνωση, ούτε φυσικά και την ψυχοθεραπεία, είναι μια γνώμη από έναν άνθρωπο που ασχολείται επιστημονικά με τα θέματα αυτά.
Και όπως λέμε πάντα και στην εκπομπή, όποιος δεν μπορεί οικονομικά να απευθυνθεί σε ιδιώτη ψυχολόγο ή ψυχίατρο, ευτυχώς στα κρατικά νοσοκομεία υπάρχουν προσοντούχοι συνάδελφοι, στους οποίους μπορεί ο κάθε ένας να απευθυνθεί για να πάρει βοήθεια.

Για να είμαι ειλικρινής, όλα τα  μηνύματα που λαμβάνω είναι θετικά, αγαπητικά, ενθαρρυντικά και με ευγνωμοσύνη.
Δεν έχω κανένα παράπονο από τον κόσμο, τους χιλιάδες φίλους στο Facebook, που σχεδόν γέμισε και το δεύτερο προφίλ μου, όσοι μου κάνετε αίτημα φιλίας και δεν σας αποδέχομαι, μπορείτε να με ακολουθήσετε ή  να πατήσετε like στην σελίδα μου στο Facebook, γιατί νομίζω αν ανοίξω και τρίτο προφίλ, θα χάσω τον μπούσουλα και δεν θα μπορώ να βρίσκω όλα σας τα μηνύματα και να ανταποκρίνομαι.
Αλλά...,
Όταν κάποιος εκτεθεί στην δημοσιότητα, ελκύει προς τον εαυτό του, όχι μόνο θετικά, επαινετικά σχόλια, αλλά και αρνητικά.
Αυτές τις μέρες,άθελά μου,  ήρθα σε επαφή με μια παλιά πληγή. Πληγή που κακοφόρμισε από τον πολύ καιρό.
Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες, αυτές δεν αφορούν κανένα, ούτε καν εμένα, θα πω μόνο επιγραμματικά πως κάποιος άνθρωπος, με κάποια ισχύ στα επαγγελματικά μας, με έχει "πάρει από κακό μάτι" εδώ και δυο-τρία χρόνια και μου κάνει την ζωή ποδήλατο όποτε του δοθεί η ευκαιρία...
Δεν μπορώ να αντιληφθώ εάν πρόκειται για επαγγελματική, προσωπική ή σεξιστική αντιζηλία. Ούτε και με ενδιαφέρει, για να είμαστε ειλικρινείς.
Εγώ κάνω την δουλειά μου όσο καλύτερα μπορώ και με αγνές προθέσεις, προσφέρω όσα μπορώ να προσφέρω από τον χώρο της δουλειάς μου και της pro bono δουλειάς μέσω του διαδικτύου  και της τηλεόρασης και είμαι καλά με τον εαυτό μου και την συνείδησή μου.
Από το 2001 μέχρι το 2004 ήμουν διορισμένη στην Ειδική Εκπαίδευση στο Υπουργείο Παιδείας, και στις 12 Νοεμβρίου το 2004, παραιτήθηκα συνειδητά, επειδή επέλεξα να εργάζομαι ως ιδιώτης ψυχολόγος. Δεν μου άρεσε να είμαι κυβερνητική υπάλληλος, ήθελα και θέλω να είμαι ιδιώτης. Αυτό μου αρέσει να κάνω, αυτό μου γεμίζει την ψυχή μου, αυτό με ευχαριστεί.
Δεν ασχολούμαι με κανέναν άλλο. Δεν με ενδιαφέρει τι κάνουν οι άλλοι, ούτε καν ξέρω τι κάνουν. Δεν μπορώ να τους κατηγορήσω για οτιδήποτε, γιατί δεν είναι από την δουλειά μου. Δεν με κόφτει.
Μπορεί αυτό να ακούγεται εγωιστικό, αλλά είναι η άμυνα μου για να μπορώ να λειτουργώ όπως λειτουργώ, για να μην τρελαθώ.
Και θέλω να πιστεύω πως δεν έχω δημιουργήσει συνειδητά ή ασυνείδητα πρόβλημα σε κανέναν άνθρωπο με τον οποίο συναναστρέφομαι.
Αυτή μου η στάση, πηγάζει και από την διαπαιδαγώγηση, που μου έδωσε ο πατέρας μου, ο π. Ανδρέας Πετρίδης , ο οποίος είχε μια πολύ όμορφη πνευματική παρουσία στην εκπομπή του Δημήτρη Σούγλη στο Έξτρα την προηγούμενη Τετάρτη
Παρακολουθώντας τον πατέρα μου να μιλά στην εκπομπή την Τετάρτη, καθηλώθηκα μπροστά από την τηλεόραση και πέρασαν από το μυαλό μου όλες οι καλές διδαχές που πήρα από εκείνον μεγαλώνοντας. Ο πατέρας μου δεν είναι τέλειος, ούτε φυσικά κι εγώ. Έκανε και κάνει και θα κάνει λάθη, το ίδιο και η κόρη του. Είναι άνθρωπος του πνεύματος όμως, με έμαθε να διαβάζω, να μελετώ και να ασκούμαι πνευματικά. Ήταν ο,τι έπρεπε αυτά που έλεγε την Τετάρτη, επειδή τις δυο επόμενες ημέρες μου χρειάστηκαν. Μου θύμισε για ακόμη μια φορά τον πνευματικό προορισμό του ανθρώπου στη γη, το πόση αξία έχει η ψυχική γαλήνη και οι αρετές του πνεύματος για να μπορεί ο άνθρωπος να είναι καλά με τον εαυτό του.
Μου θύμισε την συγχώρεση, την αγάπη, την κατανόηση, την πνευματική υπέρβαση.
Και για αυτό σήμερα, μπορώ να πω στον "εχθρό" μου ότι τον αγαπώ.
Λυπούμαι για τα αρνητικά συναισθήματα τα οποία τον κατακλύζουν. Λυπούμαι που αναστατώνεται και ο ίδιος και αναστατώνει και άλλους γύρω του. Δεν του κρατάω κακία. Μόνο κούραση νιώθω από έναν ανελέητο και χωρίς νόημα ψυχολογικό πόλεμο.
Ναι, αγαπώ σε, επειδή αγαπώ τον εαυτό μου.
Αγαπώ σε, επειδή θα μπορούσε να ήμουν εγώ στην θέση σου, να άφηνα να με κατακλύσει ο εγωισμός, η κακία και η εκδικητικότητα. Αγαπώ σε, γιατί καταλαβαίνω πως δεν είναι δύσκολο να παρασυρθεί ένας άνθρωπος από τον θυμό του και να δρα κακόβουλα προς τους άλλους.
Δεν μπορείς να μου κάνεις κακό. Μόνο να με ταλαιπωρήσεις, να με κουράσεις και να με βοηθήσεις έτσι να γίνω καλύτερος άνθρωπος.
Δεν μπορείς να μου πάρεις ο,τι έχω στην ψυχή μου. Την αγάπη για μένα, για σένα, για τον κόσμο.
Δεν μπορείς να με κάνεις να σταματήσω  να πιστεύω  πως κατά βάθος όλοι οι άνθρωποι είναι καλοί.
Δεν μπορείς να με φέρεις στο σημείο να απελπιστώ για το μέλλον μου.
Εδώ δεν απελπίστηκα για το μέλλον αυτού του τόπου, με τόσα φαύλα που συμβαίνουν και μας οδήγησαν στην ηθική, πνευματική και οικονομική κρίση.
Δεν απελπίστηκα που είμαι μόνη μου τόσα χρόνια και μεγάλωσα δυο μωρά χωρίς καμιά βοήθεια.
Δεν απελπίστηκα όταν αντιμετώπισα τον θάνατο φάτσα-κάρτα όταν αρρώστησα πριν  4-5 χρόνια.
Δεν απελπίστηκα όταν έκανα την βλακεία να ασχοληθώ με την πολιτική και έχασα όχι μόνο στις εκλογές, αλλά και σε πολλά άλλα, ξέρεις εσύ, εκεί βρήκες την ευκαιρία να κτυπήσεις για πρώτη φορά.
Δεν απελπίστηκα και δεν έχω σκοπό να απελπιστώ.
Γιατί έχω βιώσει αμέτρητες φορές και στην δική μου ζωή και στων γύρω μου, πως εκεί που όλα φαίνονται πως καταρρέουν, πάντα υπάρχει ελπίδα, στο τέλος έρχεται το νόημα το πνευματικό για κάθε ταλαιπωρία που περνούμε, είτε εξαιτίας μας, είτε εξαιτίας άλλων.
Ο άνθρωπος είναι καλός. Οι άνθρωποι είναι καλοί. Μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι. Υπάρχουν πάντα ευκαιρίες για να προοδεύουμε πνευματικά και συναισθηματικά.
Μπορώ να γίνω καλύτερη, μπορείς να γίνεις καλύτερος. Δεν υπάρχει λόγος να αλληλοκατασπαρασσόμαστε. Δεν υπάρχει λόγος να προκαλούμε πόνο, ενώ μπορούμε να σκορπούμε αγάπη.
Η ζωή είναι όμορφη, και μαζί θα την κάνουμε ακόμη ομορφότερη.
Αγαπώ σε κι ας δείχνεις πως με μισείς....
Καλημέρα :-) χ χ χ

Έχει πανσέληνο απόψε...

Έχει πανσέληνο απόψε...
Κι ειν΄ωραία;
Κάθομαι μόνη στη βεράντα και σκέφτομαι.
Έχει τόσα πολλά να σκεφτώ αυτές τις μέρες. Πάντα ο Ιούλης στην Κύπρο είναι επίπονος, όπως ήταν το φως της σελήνης εψές... Παρόλο που δεν ήταν πανσέληνος, το σχεδόν ολόγιωμο φεγγάρι "έκαιγε"...
Έχω εξομολογητική διάθεση απόψε.
Να ανοίξω την καρδιά μου
Να γράψω χωρίς φόβο και με πάθος.
Δεν μπορώ να αφήσω το πάθος, ούτε την δύναμη μου. Αυτή είμαι εγώ.
Η δύναμη μου ξεκίνησε ως ασπίδα σε μια παιδική ηλικία παράταιρη.
Κουβαλούσα μαζί μου βιώματα παράξενα για τα άλλα παιδιά στο σχολείο, στη γειτονιά μου...
Σκεφτόμουν παράξενα, διαφορετικά, έμαθα να συλλαβίζω με τον Παπαδιαμάντη και τις Γραφές. Αυτά υπήρχαν στις βιβλιοθήκες των γονιών μου και δεν είχαμε καν τηλεόραση.
Έτσι λοιπόν, για να μπορέσω να επιβιώσω έπρεπε να δυναμώσω. Να δείχνω πως δεν με ενοχλεί, μέχρι να μην με ενοχλεί η διαφορετικότητα μου...
Και οπλίστηκα με θάρρος, δύναμη, αντοχή. Έμαθα να μιλάω δυνατά και να υπερασπίζομαι τον εαυτό μου και τους άλλους. Έμαθα να αντιμιλώ, να αμφισβητώ, να διεκδικώ.
Θυμάμαι πως ένιωθα άσχημη, αλλόκοτη, παράξενη, χοντροκαμωμένη. Είχα αισθήματα από μέσα μου όμως, ήμουν κορίτσι είχα όνειρα. Τα έκρυβα όλα αυτά όμως, γιατί νόμιζα πως θα με έκαναν ακόμη πιο ευάλωτη στην απόρριψη και την βία. Φαινόμουν δυνατή, δυναμική, σκληρή, θαρραλέα.
Τα ίδια και στο πανεπιστήμιο. Λίγοι άνθρωποι γνώρισαν την αδυναμία μου. Γιατί πάντα, πίσω από μια πανοπλία δύναμης, κρύβεται μια κραυγάζουσα αδυναμία.
Δεν ήμουν όμως ουσιαστικά δυνατή. Δεν επαναστάτησα στην εφηβεία μου, ήμουν μικρομέγαλη από τα 20 μου. Για αυτό και παντρεύτηκα νωρίς τον πρώτο τυχόντα, τον μόνο που δεν φοβήθηκε την δύναμικότητά μου και ήρθε κοντά από συμφέρον.
Και από κει και πέρα, μετά το πέρας των σπουδών μου και με ένα παιδί στην αγκαλιά, κλήθηκα όντως να γίνω, όχι απλώς να φαίνομαι δυνατή.
΄Οταν αποκοτήσεις να φέρεις ένα παιδί στον κόσμο, είσαι υπεύθυνος για τα πρώτα τουλάχιστον 15 χρόνια να είσαι εκεί συνεχώς, να ακούς, να βλέπεις, να αντέχεις.
Να αντέχεις που το παιδί σου είναι διαφορετικό από εσένα, που έχει ανάγκες που υπερβαίνουν τις δικές σου, που δεν μπορείς να ορίζεις πλέον ούτε το ίδιο σου το σώμα. Θήλασα τα παιδιά μου για πάνω από ένα χρόνο και δεν το μετανιώνω. Όσο κουραστικό κι αν ήταν.
Επίσης, όταν κάνεις τη δική μου δουλειά, όταν είσαι ψυχολόγος και οι άνθρωποι σου εμπιστεύονται το είναι τους, επίσης έχεις μεγάλη, τεράστια ευθύνη. Να είσαι εκεί, να ακούς, να σκέφτεσαι, να αναλύεις, να στηρίζεις, να προβλέπεις, να προσέχεις, να θεραπεύεις. Δεν σηκώνει ψευτιά, ούτε βαρεμάρα αυτή η δουλειά. Αναγκαστικά δυναμώνεις για  να την επιτελέσεις.
Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες για το πώς εξελίχθηκε η ζωή μου τα τελευταία 16 χρόνια αφότου τελείωσα το πανεπιστήμιο κι άρχισα να δουλεύω όντας και μάνα.
Δεν έχουν σημασία οι λεπτομέρειες.
Σημασία έχει ότι επέλεξα να είμαι δυνατή.
Και δεν το μετανιώνω.
Κι αν αυτό με κάνει απωθητική ως γυναίκα, χαλάλι.
Χαλάλι για τα παιδιά μου και τους πελάτες μου, που τους αγαπώ.
Δεν το επέλεξα συνειδητά αρχικά να είμαι δυνατή.
Συνέβηκε.
Προχθές συζητούσαμε με τη μάνα μου το γεγονός πως συνελήφθηκα μεταξύ πρώτης και δευτέρας εισβολής το 1974 και πως τέτοιες μέρες είναι τα κινέζικα γενέθλιά μου.
Είμαι παιδί του πολέμου, μεγαλωμένη σε μια κοινωνία γεμάτη φόβους, στερεότυπα και επίπονες αντιθέσεις. Σε μια κοινωνία που δεν μου αρέσει όπως λειτουργεί, αλλά που αγαπώ πολλά από τα μέλη της.
Δεν ονειρεύτηκα για μένα να είμαι μόνη, χωρίς σύντροφο, αλλά κανείς δεν μπορεί να σχεδιάσει στην παραμικρή λεπτομέρεια το μέλλον του.
Ονειρεύτηκα για μένα να είμαι τίμια, αληθινή και υπεύθυνη. Και να αγαπάω. Να αγαπάω τον κόσμο και τα παιδιά του κόσμου ωσάν να είναι δικά μου. Να πονώ με τον πόνο των ανθρώπων που έρχονται να ζητήσουν τη βοήθεια μου και να χαίρομαι με τη χαρά τους. Να μεγαλώσω παιδιά που να έχουν ρίζες και φτερά... Αυτά, φαίνεται πως τα καταφέρνω.
Κι ας είμαι μόνη απόψε, που έχει πανσέληνο κι είναι ωραία.
Κι ας είμαι δυναμική και φοβιστική για κάποιους, ξέρουν αυτοί.
Τουλάχιστον δεν ζω στη Σατραπεία.....

Η μάνα μου νευριάζει με...!

"Σαν την μάναν εν έσιει..."

Ευτυχώς....!

Με έπιασε το μητροκτονικό μου παραλήρημα σήμερα. Από χθες δηλαδή, που πήγα στην Πάφο για το Σαββατοκύριακο και η μάνα μου δεν άφησε τίποτα να πέσει κάτω, επινόησε μάλιστα και προβλήματα εκεί που δεν υπήρχαν για να βγάλει ίσως τα νεύρα της πάνω μου...

Τη μάνα μου αγαπώ την. Τζιαι τζιείνη αγαπά με. Αλλά δεν είναι αυτό το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό όταν την φέρω στη σκέψη μου....

Λοιπόν, επειδή έγραψα ένα δυο θυμωμένες ενημερώσεις καταστάσεις στην ιστοσελίδα μου στο Facebook, και κάποιοι μεγαλύτεροι σε ηλικία φίλοι αναστατώθηκαν κάπως, γράφω εδώ εκτενώς για να εξηγήσω τη δική μου οπτική του θέματος.

Κατ'αρχάς, για να είμαι απολύτως ειλικρινής, γνωρίζω πως την ενοχλεί αφάνταστα να μιλώ για αυτήν δημοσίως, οπόταν ο αρχικός μου στόχος ίσως είναι η εκδίκηση, σωστά; 

Εκφράζομαι δημοσίως για να εκτονώνομαι, για να ξεκαθαρίσω τις σκέψεις μου γράφοντας και επειδή ίσως κάποιοι αναγνώστες βρουν κάποιες εξηγήσεις σε δικές τους απορίες μέσα από τα γραφόμενα μου. Και επίσης επειδή ίσως έτσι βοηθήσω λιγάκι στο να σπάσει αυτό το κοινωνικό ταμπού στην Κύπρο πως δεν λέμε τα προβλήματά μας, δεν αφήνουμε τους άλλους να καταλάβουν πως κάποια θέματα και άνθρωποι μας ταλαιπωρούν... Όλοι έχουμε προβλήματα, όλοι έχουμε δύσκολες μέρες, όλοι έχει στιγμές που νομίζουμε πως θα τρελαθούμε...

Λοιπόν,

για μένα, η αγάπη της μάνας είναι αδιαμφισβήτητη ακριβώς επειδή πρόκειται περί κτηνώδους ενστίκτου. 

Δεν μπορείς να επαινέσεις κάποιον επειδή έπραξε όπως προγραμματίστηκε από τη φύση, ούτε να τον κατηγορήσεις βέβαια.

Τι είδους αγάπη όμως είναι η  ενστικτώδης μητρική;

Αγάπη που έχει να κάνει με το να επιδιώξεις την εγκυμοσύνη, να την κρατήσεις, να προσέχεις το μωρό όταν είναι βρέφος και νήπιο, να το ταΐζεις, να το καθαρίζεις, να το ντύνεις, να το κοιμίζεις και γενικώς να το βοηθήσεις να επιβιώσει μέχρι να αρχίσει να αυτοεξυπηρετείται...

Ως εκεί.

Θυμάμαι όταν ήταν τα παιδιά μου πιο μικρά μου έλεγαν πως με αγαπούν πολύ.(Τις φορές που δεν μου έλεγαν πως με μισούν...:-). Τους ρωτούσα γιατί;

Και μου απαντούσαν:

-Επειδή μας προσέχεις

-μας μαγειρεύεις

-μας παίρνεις σχολείο

-μας αγοράζεις ρούχα

-μας προσέχεις όταν κοιμόμαστε το βράδυ

-οδηγείς ασφαλώς όταν είμαστε στο αυτοκίνητο κτλ....

Κι εγώ τους έλεγα πως αυτά ήμουν υποχρεωμένη να τα κάνω, επειδή εμένα μου κάπνισε να τους γεννήσω. Και πως δεν χρωστούν καμιά υποχρέωση σε εμένα για αυτό. Και πως προτιμώ να με συμπαθούν/αγαπούν, όταν και αν  θα καταφέρω να τους αγαπώ, εκτιμώ, σέβομαι και τους αφήνω ελεύθερους μέσα στα πλαίσια της ηλικίας τους....

Διάφορες μορφές της μητρικής αγάπης, που υπερβαίνουν την ενστικτώδη της μορφή:

ΘΕΤΙΚΕΣ

• Σεβασμός στην ελευθερία και την προσωπικότητα του παιδιού μας
• Σεβασμός στις επιλογές του
• Συνειδητή προσπάθεια ώστε τα παιδιά μας να αποκτήσουν υπευθυνότητα και συναισθηματική ωριμότητα ανάλογη της ηλικίας τους.
• Προσπάθεια να κατανοήσουμε τα κίνητρα τους όταν φέρονται με τρόπους που δεν καταλαβαίνουμε
• Προσπάθεια να καταλάβουμε τα δικά μας κίνητρα όταν έχουμε αρνητικά συναισθήματα απέναντι τους. Γιατί ναι, συμβαίνει και αυτό: η μάνα να έχει αρνητικά συναισθήματα για το παιδί της, είναι ανθρώπινο....
• Έγνοια να μεγαλώσουμε παιδιά με ρίζες και φτερά. Να νιώθουν αγάπη, αποδοχή, εγγύτητα από τη μάνα τους και ταυτόχρονα ανένοχα να ανοίγουν τα φτερά τους για να γνωρίσουν τον κόσμο και να διαμορφώσουν τη ζωή τους ελεύθερα και υπεύθυνα
• Συνειδητή θυσία χρόνου, ενέργειας, σημασίας προς τα παιδιά μας. Πρώτα από όλα έχουν ανάγκη τη σημασία από τη μάνα τους..... (Και όταν δεν την παίρνουν από την αρχή, τότε αναπτύσσουν συμπεριφορές που επιζητούν σημασία και μετά λέμε πως φταίνε αυτά....)

ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ

• Υπερπροστασία
•  Χειραγώγηση με μέσο τα χρήματα
• Προβολή κι επιβολή απωθημένων στα παιδιά μας
• Σύγκριση των παιδιών μας με άλλους, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μας
• Ζήλια προς τα παιδιά μας
• Αντιπάθεια για όσα κάνουν τα παιδιά μας και φοβόμαστε πως μπορεί να τα κάνουμε κι εμείς, ή κάναμε στο παρελθόν και φοβόμαστε πως θα ξανακάνουμε ή θέλουμε να κάνουμε και δεν το αποτολμούμε...

Σε μια τηλεοπτική εκπομπή, έτυχε να αναφέρω το θέμα της ζήλιας της μάνας προς την κόρη. Και η τηλεθεάτρια απόρησε έντονα...

Μετά το τέλος της εκπομπής με ρώτησε ακόμη πιο απορημένα: Μα υπάρχουν μητέρες που ζηλεύουν τα παιδιά τους; Αλήθεια; Εμένα η μάνα μου όλη την ώρα μου λέει πόσο όμορφη είμαι, και πόσο με καμαρώνει και με λούζει με θετική ενέργεια...

-Ήμουν σίγουρη..., της απάντησα. Έτσι εξηγείται και η αυτοπεποίθηση και η επιτυχία σου....:-)

Η δική μου η  μάνα δεν με επαινεί ποτέ και ο,τι κάνω για αυτήν είναι λάθος. 

Need say no more....

Φιλιά,

Θέκλα

Αντιμετώπιση θλίψης/πένθους/κατάθλιψης... "Συν Αθηνά και χείρα κίνει..."

.Επέστρεψα χθες από τις 6ήμερες διακοπές μου στην Πάφο. Πήγα για τις γιορτές του Πάσχα

Καιρό είχα να καθίσω τόσες μέρες χωρίς εργασία...  Και όποτε δε δουλεύω σκέφτομαι... Σκέφτομαι τα δικά μου και του κόσμου

Και τα δικά μου αυτές τις μέρες είχαν να κάνουν με μια φάση πένθους που περνώ, που προσομοιάζει με κατάθλιψη... 

Δεν θα σας κουράσω με τη φιλολογία των  δικών μου. Κάτι συνέβηκε στην προσωπική μου ζωή, που μου "γκρέμισε" τον κόσμο μου, ή καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο επέλεξα τους τελευταίους 7 μήνες να βλέπω τον κόσμο. Ο καθένας από εμάς κτίζει τον δικό του κόσμο, βασικά τις δικές του πεποιθήσεις για τον εαυτό του και τους γύρω του, για να μπορέσει να ζήσει με δομή.

Παρατηρείται πως η δομή είναι απαραίτητη για την ψυχική μας ισορροπία. Να ανήκουμε σε μια συγκεκριμένη ομάδα (σχέση, οικογένεια), να μοιραζόμαστε πιστεύω με άλλα άτομα (φίλους, σύντροφο, συνεργάτες), να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να ελέγξουμε το τι θα μας συμβεί.

Την ψευδαίσθηση, επειδή κανένας άνθρωπος στην πραγματικότητα δεν μπορεί να ελέγξει τι θα του συμβεί. Δεν μπορεί να προγραμματίσει το μέλλον και αυτό να συμβεί ακριβώς όπως το προγραμμάτισε. Πάντοτε υπεισέρχεται ένας ακαθόριστος ανεξέλεγκτος παράγοντας, ο οποίος συνήθως είναι ο ίδιος μας ο εαυτός. Συνήθως, όχι πάντοτε. Για αυτό δομούμε τον κόσμο μας έχοντας ψευδαίσθηση ελέγχου και αποκτώντας ψυχική ισορροπία.

Όταν ο κόσμος μας αποδομηθεί, επειδή αποτύχαμε σε μια σημαντική μας επιδίωξη, επειδή μας άφησε ένας "αγαπημένος" σύντροφος, επειδή έφυγε από τον κόσμο κάποιος που ήταν στη ζωή μας (παιδί, γονιός, φίλος), επειδή χάσαμε τη δουλειά μας, επειδή χάσαμε την οικονομική μας ανεξαρτησία, όταν συμβεί ένα από αυτά ή και περισσότερα μαζί τότε ΠΕΝΘΟΥΜΕ. Πονούμε, κλαίμε, είμαστε άκεφοι, σκεφτόμαστε συνεχώς αυτό που μας συνέβηκε απρόοπτα και εξετάζουμε τι θα μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά για να αποφευχθεί, προσπαθούμε να καταλάβουμε γιατί συνέβηκε, να αποκτήσουμε τέλος πάντων την ψευδαίσθηση του ελέγχου.

Οι ψυχολόγοι για χρόνια μελετούν τους μηχανισμούς εκλογίκευσης του ανθρώπου και τα στάδια του πένθους....

Έτσι κι εγώ λοιπόν, αυτές τις μέρες που ήμουν στην Πάφο ήμουν στις μαύρες μου. Δεν ήμουν καλά. Αντιλήφθηκα ότι δεν ήμουν καλά και είχα πάρει την κάτω βόλτα, όταν παρατήρησα ότι δεν ήθελα να απαντάω το τηλέφωνο ή να συναντιέμαι με κόσμο. Όταν είδα πως δεν με ευχαριστούσαν πλέον παλιές αγαπημένες δραστηριότητες, όταν είδα να αλλάζει το μοτίβο του ύπνου μου και του φαγητού. Δεν ήμουν καλά. 

Μίλησα με μια φίλη  που πάντοτε με ακούει και με ηρεμεί.

Πίεσα τον εαυτό μου να της μιλήσω. Δεν ήθελα, αλλά αντιλαμβανόμουν πως έπρεπε να το κάνω.

Άρχισα να παραδέχομαι πως δεν ήμουν καλά. Αυτό με έκανε ακόμα πιο χάλια, αλλά φαίνεται πως πρέπει να πιάσεις πάτο για να ξανασηκωθείς με φόρα. Αυτή η παραδοχή ήταν που στην πορεία έφερε την αντίσταση, το πείσμα: γιατί να μην είμαι καλά; Θα γίνω καλά να σκάσουν οι εχθροί μου....! Και στην περίπτωση αυτή εννοούσα τους εσωτερικούς μου δαίμονες, που είναι οι μεγαλύτεροι εχθροί του καθενός μας, κατά τη γνώμη μου πάντα.

Την Κυριακή του Πάσχα έριξα και ένα γερό γοερό κλάμα για κανένα μισάωρο... Αυτό ήταν το καλύτερο από όλα, η μεγαλύτερη ανακούφιση. Με το να παριστάνω τη δυνατή και τη γενναία στερούσα τον εαυτό μου από τη φυσική πηγή ανακούφισης του οργανισμού που είναι τα δάκρυα... Και όχι μόνο δάκρυα, αλλά και λυγμοί, και λόγια, λόγια μοιρολόγια που σε ξεφορτώνουν....

Συν Αθηνά και χείρα κίνει...

Όταν δεν είμαστε καλά... Ζητούμε βοήθεια, παίρνουμε βοήθεια είτε αυτή είναι ψυχοθεραπευτική, είτε ψυχοφαρμακοθεραπευτική, είτε από τους φίλους μας και τα σημαντικά πρόσωπα στη ζωή μας. 

Αν δεν προσπαθήσουμε κι εμείς όμως, τίποτα δεν θα γίνει. Θέλει σκούντημα ο εαυτός μας και αποφάσεις, αποφάσεις που έχουν να κάνουν με τη δόμηση μιας καινούριας δικιάς μας πραγματικότητας με δομές πιο ρεαλιστικές και ωφέλιμες για μας....

Οι δικές μου αποφάσεις για δόμηση μιας νέας πραγματικότητας;

• Να βλέπω το ποτήρι μου μισοάδειο και όχι μισογεμάτο
• Να προσφέρω αγάπη στους γύρω μου
• Να προσέχω ώστε να κοιμάμαι καλά και να διατρέφομαι υγιεινά... 
• Να προγραμματίζω στον ελεύθερο μου χρόνο να συναντιέμαι με φίλους, να βγαίνω επιτέλους έξω από αυτό το σπίτι, να κάνω πράγματα που απέφευγα τόσο καιρό... Δεν έχει σημασία αν η δουλειά μου φέρνει κόσμο στο δικό μου χώρο, είναι απαραίτητο και για μένα και για τον καθένα να συναναστρέφεται επί ίσοις όροις με φιλικά άτομα. No man is an island
• Να μιλώ καθημερινά στο τηλέφωνο τουλάχιστον μισή ώρα με τους 2-3 στενούς φίλους που έχω. Να το βάλω στο καθημερινό πρόγραμμα...
• Να αποφεύγω να συζητώ και να βρίσκομαι με άτομα που με επικρίνουν. Ο εαυτός μου είναι αρκετός αυστηρός επι-κριτής... :-)
• Να σταματήσω να κρατώ μυστικά από τους στενούς μου φίλους. Τον τελευταίο καιρό δεν μιλούσα για το τι μου συνέβαινε και το τι ένιωθα όχι γιατί ντρεπόμουν, αλλά γιατί βαριόμουνα (σύμπτωμα θλίψης/κατάθλιψης η βαρεμάρα/ανία)
• Να πηγαίνω περπάτημα με την κόρη μου τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα μέσα στη φύση και να πηγαίνω τα παιδιά στην παραλία το καλοκαίρι. Να μην τεμπελιάζω όπως άλλες χρονιές...

Αποφάσισα λοιπόν να κινηθώ, να μετακινηθώ από την απραξία μου και να δομήσω τη νέα μου πραγματικότητα και να δώσω στον εαυτό μου την ψευδαίσθηση ελέγχου που δικαιούται για να έχει ψυχική και συναισθηματική ισορροπία. Και να συνδεθώ ουσιωδώς με τους γύρω μου...

Και έτσι να αγνοήσω τους εσωτερικούς μου δαίμονες;
Ναι.
Αρκετή συζήτηση έκανα μαζί τους και είπαμε: αποφεύγουμε αυτούς που μας κατακρίνουν.

Τι λένε οι δικοί μου δαίμονες;

Πως είμαι:
κακιά...
σκύλα...
παχιά...
λαίμαργη...
δυστυχισμένη...
αδικημένη...
μόναξιασμένη...
φλύαρη...
ανίκανη να διατηρήσω μια σχέση για πολύ καιρό...
ανάξια να νιώσω την ευτυχία...
και όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά.

Μου υπενθυμίζουν όσα αρνητικά μου έχουν σούρει κατά καιρούς διάφοροι άνθρωποι που, τουλάχιστον τη στιγμή που τα έλεγαν, δεν είχαν και την καλύτερη διάθεση απέναντι μου.
Είναι εγωκεντρικοί οι δαίμονες μου. Με θεωρούν το Α και το Ω του κόσμου. Πως εγώ ευθύνομαι για όλα και πως θα μπορούσα να τα καταφέρω πολύ καλύτερα, να είμαι πολύ πιο ευτυχισμένη, πολύ πιο πετυχημένη, πολύ πιο πολύ.
Αλλά,less is more...
Να σκάσουν οι δαίμονες μου γιατί επιτέλους αναλαμβάνω ξανά δράση, κινώ κι εγώ το χέρι μου κτίζοντας τις νέες μου δομές και αποκαθιστώντας την ψυχική μου ισορροπία.
Δοκιμάστε το, ίσως σας βοηθήσει εάν το χρειάζεστε.

Με τα φιλιά και την αγάπη μου,
Θέκλα

Γίναμε φτωχοί....; ! Πρακτικός οδηγός επιβίωσης

Ναι!
Μπορεί ακόμη να μην το αντιληφθήκαμε ή να μη θέλουμε να το αντιληφθούμε, αλλά δυστυχώς επτωχεύσαμεν...!
Που τα αλήθκεια!!!

Δεν θα μπω στο τριπάκι να συζητήσουμε κι εδώ ξανά τις αιτίες της φτωχοποίησης μας. Στόχος εδώ είναι να βρούμε πρακτικές προσωπικές λύσεις για να αντέξουμε αυτή την περίοδο ψυχολογικά.

Μιλούσα πριν λίγες μέρες με μια αγαπημένη φίλη (ιδιώτη επαγγελματία)  στο τηλέφωνο, η οποία με ρωτούσε πως τα πάω με τη δουλειά, λόγω της κρίσης φυσικά. Της είπα πως είμαι καλά. "Είσαι καλά;",με ρώτησε... "Πώς τα καταφέρνεις;"
Τα καταφέρνω της λέω, τα φέρνω βόλτα, μειώσαμε τα έξοδα μας, ξοδεύουμε πιο συνετά, τα βγάζουμε πέρα.
"Μα έχεις την ίδια δουλειά που είχες παλιά;"
Όχι βέβαια, δεν την έχω. Ο κόσμος όσο κι αν έχει ανάγκη από ψυχολόγο αυτή την εποχή, δεν έχει και τα απαραίτητα χρήματα για να πληρώσει την επίσκεψη. Λογικό.
Έχω τη μισή ή λίγο πιο κάτω από τη μισή δουλειά που είχα προτού να ασχοληθώ με την πολιτική. Μου πήρε ενάμιση χρόνο να ξαναστήσω τη δουλειά μου μετά από την αποτυχημένη επαγγελματικά και οικονομικά προσπάθεια μου να γίνω πολιτικός μίσσιημου, και ένα δυο μήνες μετά ήρθε η οικονομική κρίση....! @@@Όμορφα :-)
Α χα χα χα χα χα χα , γελάω. Είπαμε πως το γέλιο είναι ένα εργαλείο που βοηθάει στην αντιμετώπιση της κρίσης;

Συνεχίζει η συζήτηση μας λοιπόν με τη φίλη για τη δουλειά.
Αυτή μου λέει πως δεν τα βγάζει πέρα.
Πώς δεν τα βγάζεις πέρα;, απορώ. Αφού έχεις περισσότερη δουλειά από εμένα, όπως μου λες. Λόγω της δικής σου ειδικότητας, δεν έχει μειωθεί τόσο πολύ η πελατεία σου.
Και την ρωτώ, και ρωτώ κι εσάς...
Πόσα έσοδα έχεις περίπου το μήνα;
Πόσα σταθερά έξοδα έχεις;
Εάν τα έξοδα είναι περισσότερα από τα έσοδα έχεις πρόβλημα.

Και μου απαντά:
Τα έσοδα της είναι σαφώς τουλάχιστον τριπλάσια από τα δικά μου.
Τα έξοδα της όμως; Ξεπερνούν κατά 500 ευρώ από τα έσοδα της, άρα έχει όντως πρόβλημα....!

Η πρώτη πρακτική κίνηση που μπορούμε να κάνουμε για να καλυτερεύσουμε τη ζωή μας είναι να μειώσουμε τα σταθερά μας έξοδα, αυτά που δίνουμε κάθε μήνα.
Και έχουμε και λέμε:

1. Ενοίκια. Αυτή την εποχή οι ιδιοκτήτες υποστατικών είναι πολύ πιο ελαστικοί για μειώσεις των ενοικίων, τα οποία ούτως ή άλλως είναι φουσκωμένα όπως ήταν και όλη η οικονομία μας τα τελευταία χρόνια. Ζητούμε από τον ιδιοκτήτη του σπιτιού ή επαγγελματικής στέγης που ενοικιάζουμε να μας μειώσει το ενοίκιο. Το πιο πιθανό να το αποδεχθεί, επειδή προτιμότερο για αυτόν να έχει λιγότερα έσοδα παρά τίποτα. Στην απίθανη περίπτωση που δεν το αποδέχεται ψάχνουμε για φθηνότερη εναλλακτική λύση.  
2. Υπάλληλοι. Εάν είμαστε αυτοεργοδοτούμενοι και εργοδοτούμε υπαλλήλους, είτε για γραμματειακή δουλειά είτε για την καθαριότητα των χώρων μας, σκεφτόμαστε σοβαρά το ενδεχόμενο να  μπορέσουμε να κάνουμε αυτές τις δουλειές μόνοι μας. Να αφιερώσουμε χρόνο να καθαρίσουμε μόνοι μας το σπίτι μας, το γραφείο μας και να ασχοληθούμε με τα γραμματειακά μας καθήκοντα. Ζούμε σε δύσκολες εποχές, δεν θα μας πέσει κι η μύτη εάν καθαρίσουμε μόνοι μας. Ίσα ίσα που θα γυμναστούμε και θα νιώσουμε και καλύτερα λόγω της έκκρισης ενδορφινών από τον εγκέφαλο μετά από σωματική δραστηριότητα. Θα ξεχάσουμε και τα βάσανα μας κοπιάζοντας ή θα έχουμε το χρόνο να τα επεξεργαστούμε δημιουργικά ενώ κουραζόμαστε σωματικά. Έχω παρατηρήσει πως τα μεγαλύτερα προβλήματα μου τα έλυσα περπατώντας στο πάρκο μόνη μου κάθε πρωι.
3. Ρεύμα και νερό και λοιποί λογαριασμοί. 
   
   Με λίγη προσοχή μπορούμε να εξοικονομήσουμε αρκετά χρήματα από το λογαριασμό του ρεύματος και του νερού. Όσον αφορά στο νερό, ανοίγω πλέον το πιεστικό μόνο όταν θα χρησιμοποιήσω το πλυντήριο, ώστε να μην φεύγει άδικα νερό τις υπόλοιπες ώρες. Για το ρεύμα: σταμάτησα να χρησιμοποιώ στεγνωτήριο, απλώνω πλεόν τα ρούχα στην απλώστρα και τα σιδερώνω. Επίσης, κάνουμε μπάνιο τις ώρες που έχει ζεστό νερό από τον ήλιο ώστε να μη χρησιμοποιούμε το ηλεκτρικό θερμοσίφωνο, όσες λάμπες δεν ήταν οικονομικές, πετάχτηκαν στα σκουπίδια και αντικαταστάθηκαν με οικονομικές και σβήνουμε τα φώτα όταν φεύγουμε από ένα δωμάτιο. Σίγουρα υπάρχουν και άλλες προτάσεις για εξοικονόμηση στο λογαριασμό του ρεύματος και σίγουρα είναι θετικό που η Αρχή Ηλεκτρισμού προχώρησε επιτέλους σε μειώσεις. Ενδεικτικά αναφέρω πως ο λογαριασμός του ρεύματος που πήρα τον Σεπτέμβριο ήταν 900 ευρώ(!) και ο τελευταίος μόνο 270. Φυσικά στο 900άρι ήταν μέσα και τα κλιματιστικά, τα οποία θέλουν προσοχή στη χρήση και ρύθμιση για οικονομικότερη απόδοση. Όσον αφορά στους λογαριασμούς του τηλεφώνου και του ίντερνετ, καιρός να κάνουμε έρευνα αγοράς και να αλλάξουμε στον πιο φθηνό παροχέα. Και επειδή τα περισσότερα σπίτια στην Κύπρο έχουν ίντερνετ, ξέρετε πόσα χρήματα μπορούμε να εξοικονομήσουμε με το να επικοινωνούμε με τους ανθρώπους μέσω διαδικτύου; Το skype, Oovoo, Viper, όπως και άλλα είναι δωρεάν... δεν πληρώνουμε περισσότερα από όσα πληρώνουμε κάθε μήνα για το ίντερνετ και μπορούμε να μιλούμε και να επικοινωνούμε για όση ώρα θέλουμε. Επίσης, οι κλήσεις από σταθερό προς σταθερό είναι πιο φθηνές από τα κινητά και κάποιοι παροχείς προσφέρουν δωρεάν κλήσεις σταθερό προς σταθερό στους δικούς τους αριθμούς. Με λίγη προσοχή μπορούμε να μειώσουμε τους λογαριασμούς του τηλεφώνου και του διαδικτύου δραστικά.
4. Φαγητό και σούπερμαρκετ. 
   
   Η υπεραγορά της γειτονιάς μου αποφάσισε πέρσι να εκδώσει κάρτες για βαθμούς. Έπαθα σοκ όταν αντιλήφθηκα πως σε 40 μέρες μόνο είχα 2000 βαθμούς!  Ευρώ και βαθμός... Αυτό με έβαλε σε περαιτέρω σκέψεις για το πώς να μειώσω τα έξοδα μου. Ένα μεγάλο ποσό χρημάτων για μια οικογένεια φεύγει για το φαγητό και τα ψώνια από την υπεραγορά. Το φαγητό που αγοράζουμε απέξω, που τρώμε έξω και αυτό που μας το φέρνουν στο σπίτι μας delivery, στοιχίζει πολύ περισσότερα από αυτό που μαγειρεύουμε μόνοι μας. Σκεφτείτε πως μια ωμή μπριζόλα από το κρεοπωλείο στοιχίζει το πολύ ενάμιση ευρώ, το πολύ, και για να την φας μαγειρεμένη θέλεις τουλάχιστον 10 ευρώ! Θα μου πείτε: δεν μας αρέσει να μαγειρεύουμε ή δεν ξέρουμε. Δεν μπορώ να υποχρεώσω κανέναν να γίνει μάγειρας ανκαι "πενία τέχνας κατεργάζεται".... Σκεφτείτε, πολλά χρήματα φεύγουν στο φαγητό και ας αρχίσουμε για αρχή να καταγράφουμε κάθε μέρα για ένα μήνα πόσα ξοδεύουμε σε φαγητό. Αν τα αθροίσουμε τέλος του μήνα, μπορεί να μας έρθει ταμπλάς! Προσοχή! Και τα έτοιμα κατεψυγμένα γεύματα είναι πιο ακριβά από αυτά που φτιάχνεις μόνος σου. Γενικώς, όσο λιγότερο επεξεργασμένη είναι μια τροφή όταν την αγοράζεις, τόσο πιο οικονομική είναι και φυσικά πιο υγιεινή. Σε μια επόμενη ανάρτηση θα ανεβάσω κάποιες απλές συνταγές που χρησιμοποιώ καθημερινά και που είναι εύκολες, οικονομικές, νόστιμες και αρέσουν και στα παιδιά....  Μπορούμε να περιορίσουμε τις εξόδους μας στο να πιούμε ένα καφέ ή ένα ποτό έξω. Να φάμε σπίτι μας και μετά να βγούμε. Πολύ πιο οικονομικό θα μας βγει και την απαραίτητη ψυχαγωγία μας δεν θα χάσουμε. Μπορούμε επίσης να αρχίσουμε να καλούμε φίλους και συγγενείς στο σπίτι για φαγητό αντί να βγαίνουμε έξω για να τρώμε. Τη μια εβδομάδα στο ένα σπίτι, την άλλη στο άλλο. Υπάρχουν τρόποι...
5. Δόσεις, δόσεις, δόσεις...  Τα περισσότερα νοικοκυριά κάθε μήνα έχουμε να πληρώνουμε δόσεις. Δόσεις για το στεγαστικό δάνειο, για διάφορα καταναλωτικά δάνεια, για αγορές αυτοκινήτων και τα λοιπά. Όλοι γνωρίζουμε πως καταλήξαμε σε αυτό το σημείο του υπερδανεισμού. Πώς μπορούμε να μειώσουμε όμως τα έξοδα που κάνουμε για τις δόσεις των διανείων; Πρώτα από όλα πρέπει να αντιληφθούμε πως περνούμε μια εξαιρετικά δύσκολη οικονομική περίοδο και το στοίχημα είναι να επιβιώνουμε οικονομικά κάθε μήνα. Οπόταν χρειάζεται αναδιάρθρωση και των δανείων μας για τους περισσότερους από εμάς. Πολύ καλή ιδέα είναι να συναντηθούμε προσωπικά με τον τραπεζίτη μας και να συζητήσουμε τις πιθανότητες να μειωθούν οι δόσεις μας. Αυτό γίνεται. Δοκιμάστε το. Συμφέρει πολύ περισσότερο στην τράπεζα να τους πληρώνεις μικρότερη δόση, παρά να μην τους δίνεις τίποτα. Κατά τη γνώμη μου, τα ενυπόθηκα δάνεια είναι λιγότερο επείγοντα από αυτά με προσωπικές εγγυήσεις. Αν έχουμε να διαλέξουμε μεταξύ του να εξυπηρετήσουμε ένα ενυπόθηκο δάνειο και ένα δάνειο για το οποίο υπέγραψαν εγγυητές φίλοι και συγγενείς μας, σίγουρα είναι πιο επείγον να μην αφήσουμε απλήρωτο το δάνειο με τους εγγυητές. Είναι κρίμα αυτοί που υπέγραψαν εγγυητές για μας σε άλλες καλές εποχές, να τους τραβούν τώρα στα δικαστήρια οι τράπεζες για να ξεπληρώσουν τα δικά μας χρέη. Ενώ η διαδικασία εκποίησης ενός μή εξυπηρετούμενου ενυπόθηκου δανείου είναι πολύ πιο μακροχρόνια και φυσικά επηρεάζει μόνο εμάς και όχι φίλους και συγγενείς που μας υπέγραψαν ως εγγυητές στο παρελθόν....
6. Ρούχα, παπούτσια και λούσα... 
   
   Σκεφτήκατε ποτέ πόσα χρήματα ξοδεύαμε κάθε μήνα σε ρούχα, παπούτσια και λούσα; Σίγουρα οι ενήλικες τουλάχιστον έχουμε στη ντουλάπα μας ένδυση και υπόδυση που μας φτάνει για άλλα 10 χρόνια τουλάχιστον. Ανακύκλωση λοιπόν. Χρησιμοποιούμε τα ρούχα που ήδη έχουμε ή αλλάζουμε ρούχα με φίλους μας. Ή ψωνίζουμε από καταστήματα second hand. Είναι απίστευτο τι κομμάτια μπορεί να βρει κανείς σε ένα κατάστημα με ρούχα από δεύτερο χέρι και σε τι χαμηλές τιμές. Για όσους σοκάρονται, δεν είναι ντροπή, ίσα ίσα εξυπνάδα να διατηρείς τα έξοδα σου λιγότερα από τα έσοδα σου... Καιρός να πέσει και λίγο η μύτη μας; :-)
7. Παιδιά...
   
   Για όσους έχουμε παιδιά, το ζήτημα των εξόδων τους είναι δύσκολο. Γενικώς, όσο πιο μικρά είναι τα παιδιά, τόσο πιο εύκολο να περιορίσουμε τα έξοδα τους εμείς. Όσο πιο μεγάλα, τόσο πιο δύσκολο. Μπορούν όμως κι εδώ να γίνουν περικοπές. Για παράδειγμα, γιατί το καμάρι μας να φοιτά σε ιδιωτικό σχολείο ακόμη όταν περνούμε κατάσταση έκτακτης οικονομικής ανάγκης; Και τα δημόσια σχολεία είναι καλά. Εγώ πάντως δεν κακοβλάηκα που τελείωσα δημόσιο σχολείο, όπως κι οι περισσότεροι από εμάς. Όσον αφορά στα ιδιαίτερα μαθήματα, υπάρχουν αυτά που γίνονται για βοήθεια για το διάβασμα και αυτά που γίνονται για άσκηση ή απόκτηση καλλιτεχνικών δεξιοτήτων. Μπορούμε να αφιερώσουμε χρόνο να βοηθήσουμε εμείς τα παιδιά μας με το διάβασμα; Ή να βρούμε μαζί τους τρόπους να διαβάζουν ικανοποιητικά μόνοι τους; Η συνεργασία με τους δασκάλους ή καθηγητές τους μπορεί να αποβεί πολύ βοηθητική. Επειδή είμαστε φτωχοί πλέον (;!), μπορεί να έρθουμε και πιο κοντά στα παιδιά μας συναισθηματικά με το να ασχοληθούμε εμείς μαζί τους αντί ένας φροντιστής. Και όσον αφορά στα έξτρα για τα καλλιτεχνικά και τα σπορ μπορούμε να τα περιορίσουμε. Όσον αφορά στα σπορ, μπορούμε να αθληθούμε ολόκληρη η οικογένεια μαζί κερδίζοντας και ποιοτικό χρόνο επικοινωνίας.... Σκεφτείτε το, γίνεται... Όσον αφορά στα καλλιτεχνικά ας δώσουμε στα παιδιά μας την επιλογή για ένα θέμα: ή χορό, ή μουσική,ή θέατρο, ή ζωγραφική κτλπ, δεν μπορούν να γίνουν πρώτοι σε όλα; Μπορούν; Σκεφτείτε επίσης πως υπάρχουν και τα μαθήματα στα επιμορφωτικά κέντρα του Υπουργείου Παιδείας, τα οποία στοιχίζουν μόνο 51 ευρώ το χρόνο, αν δεν κάνω λάθος. Και όσον αφορά στις σπουδές των παιδιών μας, ίσως είναι καιρό να "κάτσουμε την μάπα χαμαί". Κατά την άποψη μου, όσο αρνητικά κι αν ακούγεται στα αυτιά κάποιων, δεν είναι ανάγκη όλα τα παιδιά να σπουδάζουν. Στην Κύπρο το καταντήσαμε αηδία. Θεωρούμε πως όλα τα παιδιά πρέπει να σπουδάσουν σε πανεπιστήμιο. Κι αν δεν περάσουν σε δημόσιο, να φοιτήσουν σε ιδιωτικό με όλα τα έξοδα και την ταλαιπωρία που αυτό συνεπάγεται. Η ταπεινή μου άποψη είναι πως αξίζει τον κόπο να σπουδάσουν τα παιδιά που έχουν την μεγάλη δική τους επιθυμία (τις παραπάνω φορές είναι των γονιών) και που έχουν και τις ικανότητες ώστε να περάσουν σε ένα κρατικό πανεπιστήμιο που να μην έχουν έξοδα για δίδακτρα. Στην Κύπρο έχουμε και το πανεπιστήμιο Κύπρου και το ΤΕΠΑΚ πλέον. Άρα ένας νέος που έχει την έφεση για μάθηση μπορεί να διαβάσει, να παρακαθίσει σε εξετάσεις και να περάσει σε ένα από αυτά τα δύο πανεπιστήμια. Κι αν είναι καλός και "τραβά" μετά, να διεκδικήσει υποτροφία για μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό εάν δεν θέλει να κάνει στην Κύπρο τα μεταπτυχιακά του. Όπως τον παλιό καλό καιρό.... Κι αν δεν περάσει από την πρώτη στο πανεπιστήμιο Κύπρου ή στο ΤΕΠΑΚ; Να ξανακάτσει εξετάσεις το καμάρι μας, όπως για χρόνια κάνουν στην Ελλάδα.... 
8. Δώρα...
   
   Στην Κύπρο σηκώσαμε "το χούι" να ξοδεύουμε μεγάλα ποσά για δώρα και φακελάκια σε γάμους και λοιπές κοινωνικές εκδηλώσεις. Για να κάνουμε το show μας και να μην μας παρεξηγήσουν... Ξέρετε κάτι; Εμένα δεν με κόφτει αν θα με παρεξηγήσουν. Κόφτει με αν θα φκάλω πέρα τον μήνα. Μπορούμε να πηγαίνουμε μόνο σε γάμους ανθρώπων που τους ξέρουμε προσωπικά, τους αγαπάμε και χαιρόμαστε γιατί παντρεύονται; Και να βάζουμε μέσα στο φακελάκι όσα μπορούμε και όχι όσα θεωρούμε πως είναι το σωστό; Δεν έχει σωστό για το πόσα να βάλεις στο φακελάκι εάν δεν έχεις να βγάλεις το μήνα. Επίσης, στα δώρα προς τα δικά μας παιδιά, μπορούμε να τους προσφέρουμε συναισθηματικά και πνευματικά δώρα αντί υλικά. Για παράδειγμα να τους αφιερώσουμε μια μέρα, αντί να τους δώσουμε χρήματα... Όσον αφορά στις επισκέψεις σε φίλους μας, που συνηθίζουμε να παίρνουμε γλυκό από ζαχαροπλαστείο ή γλάστρα, μπορούμε να φτιάξουμε μόνοι μας σπιτικά κουλουράκια και να πάρουμε δώρο ή ένα κέικ και να έχει και καλύτερη γεύση, να είναι πιο υγιεινό και να αρέσει και περισσότερο. Ή μπορούμε να συμφωνήσουμε ένα πρωτόκολλο μή δώρων. Εγώ έχει χρόνια που το κάνω. Συμφωνούμε με φίλους πως δεν θα σου κάνω δώρο και δεν θα μου κάνεις κι έτσι θα πνάσουμε κι οι δυο και δεν θα έχουμε παράπονο. Στην αρχή το ξεκινήσαμε λόγω έλλειψης χρόνου, τώρα όμως βολεύει και οικονομικά...
9. Κινούμαστε με μετρητά.... 
   
   Η χρήση επιταγών και πιστωτικών καρτών είναι μια διαδικασία που μας απομακρύνει από την πραγματική αξία του χρήματος. Αν θέλουμε να αντιλαμβανόμαστε πόσα έχουμε και πόσα ξοδεύουμε, καλή ιδέα είναι να πληρώνουμε μόνο με μετρητά. Να παίρνουμε από την τράπεζα (εάν είμαστε μισθωτοί) ένα ποσό που θεωρούμε λογικό για μια εβδομάδα και να πληρώνουμε μόνο μετρητά. Έτσι θα αντιλαμβανόμαστε περισσότερο τι κάνουμε. Και ο καθημερινός έλεγχος των λογαριασμών μας στην τράπεζα μέσω διαδικτύου, συνίσταται για να έχουμε επαφή με την πραγματικότητα και να μην ξεφεύγουμε...

Αυτά για απόψε. Έγραψα πολλά όπως συνήθως. Σκέψεις δικές μου είναι. Ελπίζω να βοηθήσουν. Περιμένω και τις δικές σας και επιφυλάσσομαι για τις συνταγές.

Τα φιλιά μου,

Θέκλα

Και τώρα τι;

Το τελευταίο στάδιο του πένθους όπως περιγράφηκε και στην προηγούμενη ανάρτηση, είναι αυτό της αποδοχής.
Αποδέχομαι τις νέες συνθήκες ζωής, τις καταστροφικές συνέπειες στη ζωή του καθενός μας από την "τροϊκανή περίοδο" που περνά η χώρα μας...

Όταν ήμουν νεαρή και άβγαλτη ψυχολόγος, δεν μπορούσα να καταλάβω πλήρως το πώς τα οικονομικά προβλήματα επηρέαζαν την ψυχολογική διάθεση των πελατών μου και τις σχέσεις τους.
 Επειδή δεν είχα βρεθεί μέχρι τότε χωρίς χρήματα, δεν μπορούσα να έχω την ανάλογη ενσυναίσθηση. Η λέξη ενσυναίσθηση, η μετάφραση στα ελληνικά της λέξης empathy, αναφέρεται στην ικανότητα του ψυχολόγου να "μπει στα παπούτσια του πελάτη του", να τον καταλάβει και να μπορέσει να συμπονέσει τη φάση στην οποία βρίσκεται...
Για να γίνω καλύτερη ψυχολόγος ίσως, καλύτερος άνθρωπος σίγουρα, ήρθε και στη δική μου ζωή, στα 26 μου για πρώτη φορά, η φάση να βρίσκομαι χωρίς χρήματα.
Αυτό συνέβηκε μετά τη διάλυση του πρώτου μου γάμου. Μία εκ των συνεπειών ήταν να χάσω την οικονομική άνεση που απολάμβανα μέχρι εκείνη τη στιγμή.
Οι γονείς μου, ήταν εκπαιδευτικοί, και όπως όλοι οι κύπριοι δημόσιοι υπάλληλοι, κάπου γύρω στο 90 βρέθηκαν με περισσότερες απολαβές από όσες υπολόγιζαν. Τι έγινε τότε, δεν ξέρω, ΑΤΑ ίσως, το αποτέλεσμα ήταν να αυξηθούν οι μισθοί τους. Έτσι λοιπόν, τα εφηβικά και τα πρώτα νεανικά μου χρόνια πέρασαν με οικονομική ανεμελιά.
Ακόμη και μετά το γάμο μου, ο οποίος έγινε πρόωρα ενώ ακόμη ήμουν φοιτήτρια (λόγω συντηρητισμού της πατρικής μου οικογένειας), οι γονείς μου τροφοδοτούσαν οικονομικά την νέα οικογένειά, όπω ς κάνουν πολλοί κύπριοι γονείς και από αγάπη και από ανάγκη για έλεγχο.
Από τη στιγμή λοιπόν, που "έσπασα το συμβόλαιο", που αποφάσισα να χωρίσω από έναν αταίριαστο γάμο, έχασα τόσο την οικονομική ενίσχυση από τους γονείς μου, οι οποίοι αρχικά είχαν έντονη αντίθεση στην απόφαση μου να χωρίσω, όσο και από τον πατέρα των παιδιών μου, ο οποίος αποφάσισε πως δεν είχε υποχρέωση να συνεισφέρει οικονομικά στο μεγάλωμα των παδιών του, εφόσον εγώ τον χώρισα και "εσείς έχετε χρήματα"... Δεν τον πολυκατηγορώ σε αυτό, επειδή εμείς οι νεόπλουτοι κύπριοι χρησιμοποιούσαμε το χρήμα μέχρι σήμερα και για να εξαγοράζουμε ανθρώπους και συνειδήσεις. Το κάναμε... Δεν το κάναμε;
Έτσι λοιπόν, στα 26 μου, βρέθηκα να ζω μόνη, με δυο μωρά παιδιά και χωρίς χρήματα. Λόγω της άσχημης ψυχολογικής μου κατάστασης, σταμάτησα τότε να εργάζομαι ως ψυχολόγος και αποδέχθηκα για πρώτη φορά το διορισμό μου στην ειδική εκπαίδευση. Ο βασικός μισθός ενός πρωτοδιοριζόμενου δεν έφτανε για να πληρώνω το ενοίκιο του σπιτιού, τους λογαριασμούς, τα νηπιαγωγεία των παιδιών και τις βασικές μας ανάγκες...
Εννοείται ότι από τον πρώτο διορισμό μέχρι την πρώτη πληρωμή μεσολάβησαν και 3 μήνες περίπου και η κατάσταση ήρθε κι έδεσε. Δεν είχα χρήματα τότε ούτε για γάλα των παιδιών. Ευτυχώς τότε δεν κάπνιζα, οπόταν δεν είχα αυτό το επιπλέον έξοδο :-)
Θυμάμαι πως δανειζόμουν 80 λίρες από μια φίλη μου και της της ξεπλήρωνα μόνο για να τις δανειστώ σε κανά δυο εβδομάδες. Ζούσα κυριολεκτικά με δανεικά και έχασα την ασφάλεια που σου δίνει η οικονομική επάρκεια.

Κατάλαβα τι σημαίνει νιώθω φόβο, ανασφάλεια, απογοήτευση, ματαίωση επειδή δεν έχω χρήματα. Το πόσο δύσκολο και ανοίκειο μου ήταν να μετρώ μέχρι και το τελευταίο σεντ. Μια φορά μάλιστα που δεν τα υπολόγισα σωστά, πόσα χρήματα είχα στο λογαριασμό μου και επεστράφη η επιταγή που έδωσα για το νηπιαγωγείο των παιδιών, δέχθηκα τρομερό εξευτελισμό από την υπεύθυνη του ιδιωτικού νηπιαγωγείου, η οποία μάλιστα αντί να τηλεφωνήσει σε μένα να με ενημερώσει ότι δεν καλύφτηκε η επιταγή μου, πήρε πρώτα τηλέφωνο τον πρώην άντρα μου, ο οποίος επέμενε να επιστρέψω πίσω στον αταίριαστο γάμο που είχαμε και χρησιμοποιούσε και τον οικονομικό πόλεμο για να το επιτύχει.
Ντροπιάστηκα, εξευτελίστηκα, στενοχωρήθηκα, αλλά άντεξα. Άντεξα επειδή είχα έναν σκοπό. Ο σκοπός μου ήταν η σωματική, ψυχική και πνευματική μου ελευθερία τόσο από τον πρώην σύζυγό μου, όσο και από τους γονείς μου. Θα μπορούσα να συνθηκολογήσω, να πάω πίσω και να προσποιούμαι, ώστε να μην μου λείπουν τα χρήματα. Αυτό όμως θα ήταν ενάντια στις αρχές μου και στην τιμιότητά μου. Μπορεί, όπως ανέφερα πιο πάνω, η πατρική μου οικογένεια να ήταν συντηρητική κατά την άποψη μου, μου έδωσαν όμως ηθικές αρχές και εντιμότητα, κάτι για το οποίο πραγματικά τους ευγνωμονώ....
Ο πνευματικός σκοπός της οικονομικής μου ταλαιπωρίας λοιπόν, το γεγονός πως υπήρχε νόημα στο ότι στερούμουν τα χρήματα, μου έδωσε τη δύναμη για να ανταπεξέλθω στη δυσκολία. Η περίοδος αυτή κράτησε 6 ολόκληρα χρόνια. Φυσικά, δεν ήταν το ίδιο συνέχεια. Υπήρχαν και καλύτερες και χειρότερες στιγμές. Η αλήθεια όμως είναι πως ζούσα λίγο πάνω από το όριο της φτώχειας. Κι εγώ και τα παιδιά.
Φυσικά είχα προτεραιότητες όπως το φαγητό. Φρόντιζα να μην έλειπε θρεπτικό φαγητό από το τραπέζι μας και απέφευγα τις άσκοπες αγορές ρούχων και παπουτσιών, τις εξόδους σε εστιατόρια, και γενικώς οτιδήποτε θα μπορούσε να θεωρηθεί πολυτέλεια. Για παράδειγμα φρόντισα ώστε να υπάρχει θέρμανση και κλιματισμός στο σπίτι, αλλά δεν είχαμε χρήματα για διακοπές στο εξωτερικό, ή για μεγάλη τηλεόραση, "περάσαμε" με μια μικρή τηλεόραση 14 ιντζών για πολλά χρόνια.
Μετά την αποτυχημένη προσπάθεια μου να ασχοληθώ με την πολιτική το 2011, βρεθήκαμε πάλι χωρίς χρήματα, αλλά αυτή τη φορά με ένα σπίτι γεμάτο τηλεοράσεις, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ρούχα παπούτσια, ηλεκτρικές συσκευές και όλα τα υλικά αγαθά στα οποία μας έδινε πρόσβαση η οικονομική άνεση που απολαμβάναμε τα προηγούμενα 4 χρόνια.
Αυτή τη φορά ήταν πιο εύκολο για μένα να προσαρμοστώ, το είχα ξαναπεράσει άλλωστε, αλλά πιο δύσκολο για τα έφηβα πια παιδιά μου. Η συνήθης αντίδραση που είχαν όταν τους αρνούμουν χρήματα και υλικά αγαθά ήταν: "τι φταίμε εμείς, αν εσένα σου έδοξε να γίνεις πολιτικός;"... Και είχαν δίκιο. Άντεξαν όμως, και επειδή εγώ κάθε φορά παραδεχόμουν το λάθος μου και έκανα προσπάθειες για να ξεπεράσω τις συνέπειές του. Την προηγούμενη Κυριακή, ο 16χρονος πια γιος μου μου είπε πως "με συγχωρεί για την βλακεία που έκανα με τις εκλογές και έχασα τόσα χρήματα, επειδή λέει ίσως είναι καλύτερα για αυτόν που είδε εμένα να τρώω τα μούτρα μου, ώστε στο μέλλον ο ίδιος να είναι πιο προσεκτικός με τη διαχείριση των χρημάτων του και τους στόχους που βάζει"...
Δάκρυσα από χαρά και περηφάνια, επειδή το μωρό μου κατάφερε επιτέλους να βρει πνευματικό νόημα στην ταλαιπωρία που περάσαμε ως οικογένεια και να στρέψει αυτή την κακοτυχία σε καλοτυχία....

Γιατί τα γράφω όλα αυτά, πέρα από του να αυτο-εκτεθώ ξανά δημοσίως; :-)
Επειδή πιστεύω ακράδαντα πως στην αποδοχή της νέας κατάστασης βοηθάει ιδιαίτερα το να βρούμε ο καθένας το δικό του πνευματικό νόημα που έχει για τη ζωή του.
Να ρωτήσουμε τον εαυτό μας: τι λάθη έκανα εγώ ως άνθρωπος ώστε να συμβάλω στο να φτάσουμε εδώ ως κοινωνία; Για παράδειγμα χρησιμοποίησα το "μέσον" και την κουμπαριά για να πετύχω κάποιο σκοπό; Απέφυγα να πληρώσω τις φορολογικές μου υποχρεώσεις; Ψήφισα αψήφιστα ή παρέλειψα να ψηφίσω; Ανέκτηκα τη δικτατορία των κομμάτων και το πολιτικό μονοπώλιο του κρατικού ραδιοτηλεοπτικού σταθμού; Πήρα καταναλωτικά δάνεια χωρίς να υπολογίζω τον τρόπο αποπληρωμής τους; Δεν αντέδρασα επαρκώς όταν πριν 2-3 χρόνια άρχισε να φαίνεται η "κολοσυρμαθκιά της κουφής;"
Θυμάμαι πως μετά τη δολοφονική έκρηξη του Μαρί, τις πρώτες μέρες βρεθήκαμε διαμαρτυρόμενοι και διαδηλώνοντες άνθρωποι από όλους τους πολιτικούς χώρους, ακόμη και ελεύθερα σκεπτόμενοι αριστεροί. Η αντίδραση αυτή όμως, αφέθηκε να εκπνεύσει, αφήσαμε τα κόμματα, τις οργανωμένες παρατάξεις και τις κομματικές σκοπιμότητες να τη σταματήσουν. Και γυρίσαμε πίσω στη μακαριότητα μας. Ως πολίτες έχουμε ευθύνη. Ευθύνη να αντιδρούμε όταν βλέπουμε αδικία και αναξιοκρατία γύρω μας. Όχι απλώς να το σχολιάζουμε, αλλά να δείχνουμε στην εκάστοτε εξουσία πως δεν το ανεχόμαστε. Μόνο αν εξυγιανθούμε ως κοινωνία, αν πάρουμε απόφαση πως μόνο η υπευθυνότητα του καθενός ξεχωριστά και του συνόλου θα μας φέρει σε ουσιαστική πρόοδο και ευημερία....
Ακούγονται σίγουρα πολύ θεωρητικά όλα αυτά, για αυτό έβαλα τα δυο προσωπικά μου παραδείγματα, για να πω δυο από τις πολλές ιστορίες φτωχοποίησης.

Φτωχοποιηθήκαμε επειδή φταίμε.
Αναγνωρίζουμε τα δικά μας λάθη.
Δεν ανεχόμαστε πλέον λάθη/αδικίες από κανέναν.
Βρίσκουμε πνευματικό νόημα στην τωρινή μας ταλαιπωρία....

Τι νομίζετε;

Με αγάπη, Θέκλα.

Τα στάδια του πένθους σε σχέση με την οικονομική κρίση

Έχουν διαπιστωθεί πέντε στάδια του πένθους μέσα από τις έρευνες της Kubler-Ross.
Αυτά είναι συναισθηματικές φάσεις που συνήθως περνάει κάθε άνθρωπος, κατά τη διάρκεια του πένθους. Με πλάγια γραμματοσειρά οι δικές μου σκέψεις για την αντιστοιχία μεταξύ των σταδίων του πένθους της γνωστής θανατολόγου Kubler-Ross και τη δική μας κατάσταση στην Κύπρο.

• 1. Άρνηση: το άτομο δεν δέχεται ότι αυτό το περιστατικό συνέβη στον ίδιο και αρνείται την ύπαρξη του τέλους. Είναι το αρχικό στάδιο όπου λειτουργεί και σαν μηχανισμός άμυνας για να προστατέψει τον εαυτό του από την ύπαρξη άγχους. Εξυπηρετεί και σαν στάδιο όπου το άτομο αναγνωρίζει ότι κάτι διαφορετικό έχει συμβεί στη ζωή του αλλά δεν θέλει να το πιστέψει.

Αυτό το στάδιο προφανώς το περάσαμε τις πρώτες μέρες μετά από εκείνο το Σάββατο 15 του Μάρτη.. Στην αρχή παγώσαμε και δεν θέλαμε να πιστέψουμε πως όντως συνέβηκε κάτι τέτοιο, από τη μια μέρα στην άλλη να χάσουμε την εμπιστοσύνη μας στο τραπεζικό σύστημα και πολλοί από εμάς να χάσουν μεγάλο μέρος των καταθέσεων τους... Οι επερχόμενες μειώσεις στους μισθούς, τις συντάξεις και τα ωφελήματα και η πτώση της οικονομικής δραστηριότητας εν γένει επιτείνουν την απώλεια....
Στην αρχή δεν θέλαμε να το πιστέψουμε....

• 2.Θυμός: Ο θυμός κάνει την εμφάνισή του όταν πια έχει συνειδητοποιηθεί η απώλεια. Το άτομο αναζητά κάποιον για να ρίξει τις ευθύνες, θυμώνει σχεδόν με τους πάντες, τα βάζει με τα θεία και με τους ανθρώπους που βρίσκονται πιο κοντά του. 

Ο θυμός άρχισε να εκφράζεται μέσα από όσα συζητούμε μεταξύ μας, όσα γράφουμε στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης και τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας των πρώτων ημερών.... Ο θυμός σιγοβράζει μέσα στους περισσότερους από εμάς και σίγουρα δεν μας βοηθά στο να νιώθουμε καλά ψυχολογικά. Μας δίνει μεν τη δύναμη να αντιδράσουμε, αλλά εφόσον οι αντιδράσεις μας δεν φέρνουν κάποιο αποτέλεσμα, και αντιλαμβανόμαστε πως είμαστε έρμαια των περιστάσεων και άλλοι αποφασίζουν για εμάς, ο θυμός εντείνεται ακόμη περισσότερο....

• 3. Διαπραγμάτευση: Στο στάδιο αυτό, γίνεται "παζάρι" για την εξαγορά χρόνου σε περίπτωση που το άτομο ετοιμάζεται να χάσει ένα αγαπημένο του πρόσωπο ή για την ύπαρξη "βιώσιμης" λύσης μετά την απώλεια. Παρόλο που ξέρει ότι δεν θα έχει τη λύση που επιθυμεί, προσπαθεί να σκεφτεί και να επιδιώξει μερικές φορές τον τρόπο με τον οποίο θα αποφύγει το μοιραίο. Σε αυτό το στάδιο, συνήθως το άτομο αρχίζει να σκέφτεται ενοχικά για τον ίδιο και το  τι θα μπορούσε να κάνει για να αποφύγει την απώλεια. Τέτοια συναισθήματα μπορούν να κρατήσουν κολλημένο τον άνθρωπο σε αυτό το στάδιο για αρκετό διάστημα.

Η διαπραγμάτευση μου θυμίζει τη φάση με τις άπειρες τηλεοπτικές εκπομπές με οικονομολόγους και πολιτικούς τις πρώτες μέρες που συζητούσαν επί ώρες για πιθανές λύσεις, για αποφυγή του κουρέματος και της καρατόμησης της οικονομίας μας. Το ΟΧΙ της Βουλής στην πρώτη απόφαση του Eurogroup επήλθε μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο διαπραγμάτευσης.... Μπορούμε όμως, μας αφήνουν ή έστω αντέχουμε να μείνουμε κολλημένοι σε αυτό το στάδιο;

• 4. Κατάθλιψη: Εδώ, το άτομο αρχίζει και συνειδητοποιεί σοβαρά την απώλεια. Έρχεται σε επαφή με τα συναισθήματά του που είναι θλίψη, πόνος, στενοχώρια, φόβος, αβεβαιότητα. Τέτοια συναισθήματα είναι εντελώς φυσιολογικά να υπάρξουν και δεν πρέπει να τρομάζουν με την παρουσία τους. Το άτομο σε αυτή τη φάση δεν μπορεί και δεν θέλει να ανυψωθεί ψυχολογικά για αυτό και κάθε προσπάθεια που γίνεται από το περιβάλλον του να ξεφύγει από αυτά, οδηγείται σε αποτυχία. Το άτομο εδώ χρειάζεται το χρόνο να πενθήσει, να αναγνωρίσει αυτά τα συναισθήματα και έτσι να μπορέσει να μην τα φοβάται πια. Ακουμπώντας τα, θα καταλάβει τι νιώθει, θα σταματήσει σταδιακά να φοβάται και έτσι θα μπορέσει να ανασηκωθεί και να εκτιμήσει τη βοήθεια που του δίνεται.

Αυτό ακριβώς για το οποίο μιλάει η προηγούμενη ανάρτηση...

• 5. Αποδοχή:  Το άτομο πλέον έχει καταλάβει ότι η απώλεια είναι υπαρκτή, είτε επέρχεται, είτε συνέβη. Αν πρόκειται για επερχόμενη απώλεια, είναι πολύ καλό το άτομο να φροντίσει να κλείσει τις σχέσεις του με τον καλύτερο για εκείνον τρόπο και να αποχαιρετήσει το περιβάλλον του. Είναι ωφέλιμο και φρόνιμο για τον ίδιο αλλά και για τους γύρω του που θα συνεχίσουν να ζουν. Το άτομο που έχει χάσει κάποιον δικό του, αποφασίζει πλέον ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι διαφορετικό για να αλλάξει την κατάσταση και φροντίζει να διατηρεί τη μνήμη με έναν τρόπο που δεν είναι δυσλειτουργικός για την καθημερινότητά του.

Πώς μπορεί κανείς να αποδεχθεί μια τέτοια κατάσταση;

Κι όμως, αν περάσει τα προηγούμενα στάδια και ειδικά το αυτό της διαπραγμάτευσης, του θυμού και της κατάθλιψης τότε μπορεί να έλθει στην αποδοχή....

Αποδεχόμαστε ότι πλέον χάσαμε την ευμάρεια μας και την οικονομική μας ασφάλεια....

Αποφασίζουμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι διαφορετικό για να αλλάξουμε την κατάσταση μας. Διατηρούμε στη μνήμη τις εποχές της οικονομικής μας άνεσης ώστε να έχουμε στόχο για το πού θέλουμε να ξαναφτάσουμε... Και επίσης κρατούμε στο μυαλό μας τα λάθη που κάναμε στο παρελθόν, ώστε να τα αποφύγουμε στο μέλλον για να μην ξαναφτάσουμε σε αυτό το σημείο....

Εσείς σε ποιό στάδιο είστε;

Με αγάπη,

Θέκλα

Κλαίω για την κατάντια μας...

Πώς μπορούμε να αντέξουμε τις νέες συνθήκες;
Πως δυστυχώς "Κύριοι επτωχεύσαμεν" και από δω και μπρος θα μείνουμε πολλοί χωρίς δουλειά, χωρίς χρήματα, χωρίς οικονομική ασφάλεια;

'Οταν πεθάνει κάποιος που αγαπάς, και τώρα πέθανε η αίσθηση της ασφάλειας μας, η εμπιστοσύνη στις αποταμιεύσεις μας και η ελευθερία της οικονομικής μας κίνησης, έχεις την ευκαιρία να αντιδράσεις με πένθος. Θεωρείται απόλυτα φυσιολογικό κι από σένα τον ίδιο, κι από το περιβάλλον σου να κλάψεις, να θρηνήσεις, να πενθήσεις.

Τώρα, που πέθανε η ευμάρεια μας, και η αίσθηση της υλικής μας ασφάλειας, μας επιτρέπεται να πενθήσουμε;
Επιτρέπουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας;

Η πρώτη αντίδραση ήταν η παγωμάρα...
Μείναμε...
Προσπαθούσαμε να καταλάβουμε τι έγινε, έχοντας και τη δυσκολία του να μην θέλουμε στην ουσία να το πιστέψουμε...

Η δεύτερη αντίδραση ήταν να θέλουμε συνεχώς να ακούουμε πληροφορίες: πώς έγινε, γιατί έγινε, τι σημαίνει αυτό που έγινε, πόσα θα μας κουρέψουν, πόσα θα μας κόψουν, πόσα χάσαμε κοκ

Η τρίτη αντίδραση;
Να κλάψουμε...
Να ρίξουμε μαύρο δάκρυ, το οποίο είναι και απελευθερωτικό...

Θα σκέφτεστε ίσως: ήταν που ήταν τρελλή αυτή, απολωλάθηκε τελείως...!

Κι όμως, η αλήθεια είναι πως με το κλάμα ο άνρθωπος αποφορτίζεται και ηρεμεί.
Πρόσφατα οι επιστήμονες απέδειξαν πως μέσα στα δάκρυα μας βρίσκονται συμπυκωμένες ποσότητες νευροδιαβιβαστών που έχουν να κάνουν με τη στενοχώρια και το άγχος.
Με απλά λόγια: όταν κλαίμε, αποβάλλουμε άγχος και στενοχώρια...
Για αυτό και τα μωρά, επειδή κλαίνε εύκολα, ξεπερνούν γρήγορα λυπητερές καταστάσεις...

Δοκιμάστε το, δουλεύει.

Για κάποιους από εμάς το κλάμα είναι εύκολο.
Για άλλους αδύνατο και για κάποιους κοινωνικά απαγορευμένο.
"Οι άντρες δεν κλαίνε", μίσσιημου.
Κλαίνε και παρακλαίνε, άμα είναι φυσιολογικοί άνθρωποι και έχουν αισθήματα, νιώθουν, καταλαβαίνουν, ζουν.

Αν νιώθουμε άσχημα να κλάψουμε μπροστά σε τρίτους, μπορούμε να κλάψουμε μόνοι μας.

Αν δεν μας έρχεται το κλάμα εύκολα, ας δούμε καμιά κοινωνική ταινία, από αυτές που σε κάνουν να δακρύσεις, θες δεν θες.

Ας πάμε μια βόλτα από το κοιμητήριο να δούμε τους τάφους των αγαπημένων μας. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να κλάψουμε.

Ας συμπαρασταθούμε σε ανθρώπους που έχουν πρόσφατο θάνατο στην οικογένεια. Οι μοιρολογήτρες το έκαναν και για τον εαυτό τους παλιά, όχι μόνο για τα χρήματα.

Ας κλάψουμε να ξαλαφρώσουμε, αγαπημένοι μου,
και έπεται η αντιμετώπιση...

Το κλάμα είναι απαραίτητο στάδιο.....
Αφού κλάψουμε συνεχίζουμε με επόμενες αναρτήσεις...

Τα φιλιά μου,
Θέκλα.